Informacje pochodzą z "Przewodnika po zawodach"

Technik informatyk

Osoby zatrudnione na stanowiskach technika informatyka w codziennej pracy stykają się z komputerami i urządzeniami peryferyjnymi, oraz różnego rodzaju programami użytkowymi. W zależności od rodzaju zatrudnienia wykonują oni różne zadania. Istnieje jednak pewna grupa cech wspólnych dla wszystkich techników informatyków:

dobieranie konfiguracji sprzętowej dla potrzeb użytkownika, konserwacja i naprawa sprzętu komputerowego, instalacja urządzeń peryferyjnych, instalacja i konfiguracja oprogramowania systemowego, instalacja i konfiguracja oprogramowania użytkowego. W zależności od specjalności może wykonywać dodatkowe prace np.: administrowanie lokalnej sieci, projektowanie proste programy użytkowe, archiwizować pliki, odtwarzać kopie danych, projektować strony www, zarzadzać kontami poczty elektronicznej.

Może być także zatrudniony jako konserwator – administrator sieci komputerowej. Do jego podstawowych zadań należy: bieżąca konserwacja sprzętu, naprawa w przypadku uszkodzenia oraz administrowanie sieci, zakładanie kont użytkowników, nadawanie uprawnień do aplikacji i programów, oraz udostępnianie urządzeń peryferyjnych np.: drukarek. W związku z nieporównywalnym z innymi dziedzinami (może z wyjątkiem elektroniki) rozwojem informatyki zawód dzieli się na wiele specjalności.

Podział na przykładowe specjalności zawodu technik informatyk: administrator – zarządzanie sieci lokalną lub bazami danych, grafik - projektant – projektowanie stron www, serwisant – sprzedawca sprzętu komputerowego – zmontowanie sprzętu, naprawa, instalacja oprogramowania, technika multimedialna – cyfrowa obróbka obrazu, dzwięku i wideo, operator sprzętu komputerowego – wprowadzanie danych do baz

ŚRODOWISKO PRACY

Pracuje najczęściej w pomieszczeniach biurowych, rzadziej w innych pomieszczeniach służcych do gospodarczych. W związku z pracą na komputerze zwłaszcza przy nieodpowiednim oświetleniu mogą występować dolegliwości wzroku. Narażony jest także na działanie pole elektromagnetycznego. Mogą także występować schorzenia układu kostno – stawowego, a nawet zwyrodnienia krgosłupa (wielogodzinna praca w pozycji sedzącej). W swojej pracy technik informatyk korzysta głównie z komputera i urządzeń peryferyjnych: drukarek, ploterów, skanerów, rzutników itp. W niektórych przypadkach oczekuje się od niego zdolności manualnych (np.: od serwisanta), a w innych cierpliwości, komunikatywności w kontaktach z innymi ludzmi (np.: sprzedawca, administrator) .

Praca w zawodzie technika informatyka ma charakter indywidualny, oraz w większości przypadków usługowy (np.: naprawa i konserwacja sprytu). Dlatego stół ma on częsty kontakt z innymi pracownikami w firmie zarówno bezpośredni jak i za pośrednictwem mediów komunikacyjnych (np.: programów do konwersacji z wykorzystaniem sieci rozległej).

Pracuje przeważnie w czasie pracy całego zakładu, niekiedy godziny mogą nieco odbiegać od ogólnie ustalonych. Dlatego z zawodem tym wiąże się pewna dyspozycyjność (np.: wyjazdy serwisanta do klienta w terenie, lub w przypadkach administracji bazami danych gdzie wymagane jest tworzenie kopii bezpieczeństwa danych w czasie gdy nikt z nich nie korzysta). Ze względu na specjalizacj nadzór nad pracą technika informatyka jest zróżranicowany np.: serwisantów obligują terminy napraw sprytu, sprzedawś - płaca uzależniona od zysków, administratora - poprawności działania bazy lub sieci, grafika komputerowego czy projektanta stron www - ukończenie projektu w terminie.

WYMAGANIA PSYCHOLOGICZNE:

W zależności od charakteru zatrudnienia może pracować samodzielnie: projektant, grafik, serwisant wówczas sam sobie nadaje tempo pracy, a przez zwierzchników rozliczany jest z wymiernych efektów swojej pracy. Może także pracować w bezpośrednim kontakcie z innymi ludźmi i wówczas oczekuje się od niego komunikatywności (np.: sprzedawca sprzętu komputerowego), współdziałania z innymi pracownikami (np.: administrator, konserwator sprytu). Jednak oba te sposoby pracy czy umiejętność logicznego myślenia, wyciąganie wniosków i rozwiązywanie problemów. Na przykład zarówno administrator jak i konserwator musi umie zdiagnozować przyczyn awarii, usunąć oraz przedsięwziąć pewne działania w celu unikniknięcia w przyszłości takich sytuacji. Wymaga się także od niego: koncentracji, dostrzegania niewielkich szczegółów, dokładności, przestrzegania pewnych procedur, skupienia si nad problemem przez dłuższy czas, opanowania, podejmowania decyzji.

WYMAGANIA FIZYCZNE I ZDROWOTNE:

Do zawodu technika informatyka nie ma szczególnych wymaga zdrowotnych. Inne wymagania stawiane są osobom ze specjalnością: administrator, serwisant, sprzedawca, gdzie np.: osoby ze schorzeniami kończyn praktycznie są wykluczane z pracy na tym stanowisku. Inaczej w pracy operatora komputerowego, programisty czy grafika gdzie np.: schorzenia kończyn dolnych nie mają wpływu na pracę osoby niepełnosprawnej. W niektórych specjalnościach przydatne są taśe np.: zdolności manualne (grafik, serwisant). We wszystkich za dobry wzrok.

WARUNKI PODJĘCIA PRACY W ZAWODZIE

Technik informatyk jest zawodem uniwersalnym. Można go wykonywać w wyspecjalizowanych firmach informatycznych (serwisanci, administratorzy, konserwatorzy sprzętu), urzędach (administratorzy baz danych i sieci) a nawet w domu (projektanci, graficy). Możliwości zatrudnienia na tym stanowisku rosną wraz z informatyzacją gospodarki. Ludzie w tym zawodzie będą poszukiwani wszędzie tam, gdzie potrzebna jest fachowa wiedza informatyczna do naprawy sprzętu komputerowego, instalowania i prowadzenia baz danych lub oprogramowania użytkowego dla rozmaitych zastosowań . Technicy informatycy mogli podejmować prace we wszystkich gałęziach gospodarki narodowej, w których mają zastosowanie komputery. Mogą także zakładać własną działalność gospodarczą np.: handel i naprawa sprzętu komputerowego oraz dystrybucja oprogramowania.

MOŻLIWOŚĆ AWANSU W HIERARCHII ZAWODOWEJ

Ze względu na to i na tym stanowisku pracują ludzie z wykształceniem policealny lub licencjackim, możliwości awansu jest duże. Może się odbywać poprzez ukończenie studiów wyższych, lub specjalistycznych kursów. Ze względu na dynamiczny rozwój całej informatyki nie istnieje już technik informatyk „do wszystkiego”. Coraz więcej szkół i uczelni proponuje się specjalizację z ogólnym programem dydaktycznym z zakresu informatyki. Dlatego wśród jednego zawodu technik informatyk jest tak wiele specjalności. Po specjalistycznych kursach z obsługi komputera może zostać administratorem sieci lub bazy danych, z projektanta stron www może zosta administratorem serwera www itp.

MOŻLIWOŚĆ PODJĘCIA PRACY PRZEZ DOROSŁYCH

Podjęcie pracy w tym zawodzie przez dorosłych jest możliwe. Należy jednak mieć świadomie, że nawet krótka przerwa zawodowa przy tak dynamicznej dziedzinie jak jest informatyka, jest niekorzystna. Możana ją uzupełnić przez różnne kursy specjalistyczne. Jednak tylko ludzie z zainteresowaniem i zamiłowaniem do informatyki mogą temu podołać. Nie da się tu nic nauczy raz na całe życia, cały czas trzeba czytać , poszukiwa rozwizań .

ZAWODY POKREWNE: technik elektronik, technik telekomunikacji, operator sprytu komputerowego, administrator baz danych, administrator sieci lokalnych, grafik komputerowy, programista, projektant stron www.

Technik mechanik

ZADANIA I CZYNNOŚCI ROBOCZE

Domeną pracy techników mechaników są procesy wytwarzania, użytkowania i napraw różnego rodzaju maszyn i urządzeń technicznych, w czym przypadają im zadania odpowiednie do zajmowanego stanowiska oraz wyuczonej specjalności.Istnieją dwie zasadnicze kategorie specjalności techników mechaników. Jedną grupę stanowią specjalności oparte na zdobytej przez nich wiedzy - teoretycznej i praktycznej - o budowie, użytkowaniu i utrzymywaniu w należytym stanie wybranych rodzajów maszyn i urządzeń. Mamy więc techników mechaników np.: od silników spalinowych, od obrabiarek, maszyn budowlanych, maszyn poligraficznych itd. Drugą grupę stanowią specjalności technologiczne. Technicy o takich specjalnościach, to fachowcy w wybranej dziedzinie technologii mechanicznej: w obróbce skrawaniem (np. toczeniu, frezowaniu), w obróbce plastycznej (np. kuciu, tłoczeniu), w obróbce cieplnej (np. hartowaniu) lub w spawalnictwie. Potrafią takie czynności zaprojektować i wykonywać. Technicy mechanicy pracują przeważnie w przemyśle, lecz także w budownictwie, górnictwie, komunikacji i transporcie, rolnictwie, usługach i w różnych innych dziedzinach gospodarki oraz w ich zapleczu badawczo-rozwojowym. Również - we własnych wytwórniach lub warsztatach. Do najczęściej powierzanych im zadań - w zakładach produkcyjnych czy usługowych – należą prace związane z przeglądami, konserwacją i remontami eksploatowanych tam maszyn i urządzeń (np. parku obrabiarkowego) lub pojazdów. Prowadzą je tzw. służby ruchu. Technicy mechanicy bywają tam bezpośrednimi wykonawcami tego rodzaju zadań. Pracują fizycznie, z użyciem prostych narzędzi lub obrabiarek do metali, np. rozbierają, smarują i montują na powrót różne podzespoły, dorabiają potrzebne części itd., bądź - jako brygadziści, mistrzowie czy nawet tzw. główni mechanicy - planują, organizują i nadzorują takie prace, wykonywane przez podległy im personel. Rosnąca złożoność współczesnych procesów wytwórczych - zastosowanie coraz nowocześniejszej i kosztowniejszej techniki, np. robotów czy numerycznego sterowania obrabiarek - sprawia, że coraz częściej technikom mechanikom powierza się zadania bezpośrednio produkcyjne, wykonywane dotychczas przez robotników. Są zatrudniani przy obsłudze takich maszyn i urządzeń produkcyjnych, jak obrabiarki zespołowe lub sterowane programowo, linie spawalnicze, piece hartownicze oraz różne agregaty wytwórcze. Podobnie jest w procesach montażu, kontroli technicznej, badań użytkowych itp., w których nieodzowne staje się stosowanie skomplikowanej aparatury czy komputerów. Dla techników mechaników zatrudnionych w zapleczu technicznym produkcji lub w placówkach badawczo-rozwojowych komputery wraz z programami wspomagania prac inżynierskich są narzędziami stosowanymi już na codzień. Posługują się nimi na przykład przy konstruowaniu części maszyn i ich zespołów lub opracowywaniu dla nich technologii wytwarzania, a także do analizowania wyników przeprowadzanych prób i badań.

ŚRODOWISKO PRACY

Technicy mechanicy pracują przeważnie w budynkach: w halach produkcyjnych i w biurach zaplecza technicznego. Zatrudnieni w służbach ruchu lub przy obsłudze maszyn i urządzeń produkcyjnych bywają narażeni na panujący w halach fabrycznych hałas, zanieczyszczenia powietrza, wibracje, brud itp., ale w stopniu dopuszczalnym przepisami bhp, nie zagrażającym ich zdrowiu. warunki społeczne Praca techników mechaników ma najczęściej charakter zespołowy i wymaga zorganizowanego współdziałania, które jest uwarunkowane częstą wymianą precyzyjnych i wyczerpujących informacji. Informacje pisemne - polecenia, dokumentacje, instrukcje, sprawozdania - są tu tylko punktem wyjścia dominującego w tej pracy porozumiewania się drogą ustną. Służy ono zasięganiu rad, udzielaniu pouczeń, rozstrzyganiu wątpliwości, wymianie opinii, konsultacjom, uzgodnieniom etc. warunki organizacyjne Praca technika mechanika odbywa się przeważnie w ciągu dnia i trwa 8 godzin, chyba że jest on zatrudniony w zakładzie o pracy zmianowej. Do stosunkowo rzadkich przyczyn, dla których bywa zmuszony pracować w dni ustawowo wolne od pracy, należą awarie w macierzystym zakładzie. W bliższe lub dalsze podróże służbowe musi wyruszać na ogół tylko przy okazji różnych prób terenowych, badań na poligonie doświadczalnym itp. Bywają jednak w tym zawodzie zajęcia nierozerwalnie związane z wyjazdami, np. praca w pomocy drogowej lub naprawy prowadzone u klienta. Wykonywana przez techników praca bywa nadzorowana w sposób zależny od zadań, jakie im przypadają. Gdy jest to praca przy obsłudze maszyn produkcyjnych, jej przebieg zazwyczaj sprawdza się okresowo. Najczęściej jednak technicy są rozliczani z wykonania powierzanych im zadań. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, kiedy kierują pracą innych osób, jako jej organizatorzy i nadzorcy, ale także podczas pracy samodzielnej.

WYMAGANIA PSYCHOLOGICZNE

Technika jest pochodną nauk ścisłych, toteż u parających się nią osób - również u techników mechaników - wręcz nieodzowne są takie cechy, jak: umiejętność rozumowania w sposób logiczny i dokładność, ale również pomysłowość i wyobraźnia. Nader pożądane są także uzdolnienia, a przynajmniej zainteresowania techniczne, a nawet naukowe, które - poszerzając horyzonty – rodzą ambicje i otwierają możliwości podejmowania trudniejszych zadań, jak np. prace koncepcyjne, badawcze etc. Od jakości, sprawności niezawodności różnych maszyn i urządzeń technicznych zależy częstokroć bezpieczeństwo, a nawet życie wielu ludzi. Jeden element - wadliwie zaprojektowany, błędnie obliczony, źle lub z niewłaściwego materiału wykonany, niedbale zamontowany albo z innych powodów zawodny - może stać się przyczyną tragedii. Toteż od ludzi techniki - projektantów, konstruktorów, wykonawców, eksploatatorów i serwisowców różnego rodzaju rozwiązań technicznych - wymaga się przede wszystkim skrupulatności, sumienności, rzetelności. Temu na ogół powinna towarzyszyć obowiązkowość i wyostrzone poczucie odpowiedzialności, bez których wręcz nie sposób sobie wyobrazić dobrego inżyniera czy technika. Warunkiem osiągnięcia sukcesu w technice jest z reguły - i o wiele bardziej niż w wielu innych dziedzinach - wytrwałość oraz cierpliwość. Sukces w tej dziedzinie, także niemal z reguły, dzieli się z innymi. Współczesne osiągnięcia techniczne są bowiem dziełem zbiorowym. W realizacji każdego nowego rozwiązania uczestniczy zazwyczaj wielu ludzi. Praca w technice jest z tego względu szkołą pracy zespołowej. Taka jest też na ogół praca techników mechaników. Skutecznemu zbiorowemu działaniu sprzyja podobieństwo sposobu myślenia (rozumowania ścisłego i analitycznego), jednakowe podejście do zadań zawodowych (skrupulatne i odpowiedzialne), posługiwanie się tym samym rzeczowym językiem (liczb i faktów). Czasem trzeba wręcz ograniczyć swą niezależność lub powściągnąć wybujałe indywidualne ambicje i podporządkować się zespołowi oraz przełożonemu. Przydaje się też odporność psychiczna, poczynania zespołowe obfitują bowiem w sytuacje sprzyjające konfliktom i stresom. W pracy w służbach ruchu, czyli przy naprawach itp. oraz przy obsłudze maszyn i urządzeń wytwórczych, w zasadzie (lecz nie zawsze) pożądane są też: dobry wzrok i słuch, koordynacja wzrokowo-ruchowa, zmysł równowagi, zręczność rąk i palców.

WYMAGANIA FIZYCZNE I ZDROWOTNE

Praca technika mechanika jest pracą lekką, a na niektórych stanowiskach wręcz bardzo lekką. miarkowanego wysiłku fizycznego wymaga praca w służbach ruchu i przy obsłudze maszyn lub urządzeń produkcyjnych. W pierwszym przypadku bywa to wysiłek niezbędny do przeprowadzania napraw, demontażu i montażu maszyn etc., w drugim - w pracy przy obrabiarce lub obsłudze innej maszyny - wysiłek, jakiego wymaga zamocowanie na maszynie jakiejś części. Wysiłek techników zatrudnionych w biurach konstrukcyjnych i technologicznych zaplecza technicznego zakładu lub w placówkach badawczo-rozwojowych jest porównywalny z wysiłkiem podczas pracy biurowej. Toteż na wielu stanowiskach tego rodzaju mogą być z powodzeniem zatrudniane osoby z dysfunkcją kończyn dolnych i na wózkach inwalidzkich. Nie można jednak od nich wymagać zbyt częstego bywania na halach produkcyjnych. WARUNKI PODJĘCIA PRACY W ZAWODZIE Zawód technika mechanika zdobywa się w wyniku ukończenia odpowiedniej średniej szkoły technicznej (technikum mechanicznego) i uzyskania dyplomu. Technika mechaniczne znajdują się we wszystkich dużych, a nierzadko również w mniejszych miastach w Polsce. W tym zawodzie spotyka się też absolwentów liceów ogólnokształcących z niepełnym wyższym wykształceniem technicznym (po kilku latach politechniki).

MOŻLIWOŚĆ AWANSU W HIERARCHII ZAWODOWEJ

W zawodzie technika mechanika nie istnieje sformalizowana hierarchia awansu. Na ogół awansem bywa powierzanie stanowisk brygadzisty czy mistrza. Techników o dużym doświadczeniu zawodym można jednak spotkać również na stanowiskach kierowników ważnych wydziałów w zakładów produkcyjnych, gdzie nierzadko podlegają im służbowo inżynierowie. Technicy mechanicy bywają też dyrektorami niewielkich zakładów wytwórczych i usługowych. Ponadto w ramach Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich - jako jego członkowie - mogą na różne sposoby doskonalić swoje kwalifikacje i zdobywać specjalizacje zawodowe oraz tytuły rzeczoznawców.

MOŻLIWOŚCI PODJĘCIA PRACY PRZEZ DOROSŁYCH

Technik mechanik w dojrzałym, a nawet starszym wieku (ok. 50 lat), jeśli tylko dysponuje liczącym się doświadczeniem zawodowym, ma nie mniejsze szanse zatrudnienia niż absolwent technikum mechanicznego bezpośrednio po szkole. Może ubiegać się o pracę nawet w wieku przedemerytalnym i później (np. w szkolnictwie zawodowym).

ZAWODY POKREWNE technik mechanizacji rolnictwa technik transportu kolejowego inżynier mechanik mechanik maszyn i urządzeń

MECHANIK MASZYN I URZĄDZEŃ PRZEMYSŁOWYCH

ZADANIA I CZYNNOŚCI ROBOCZE

Głównym celem mechanika maszyn i urządzeń przemysłowych jest sprawowanie opieki nad różnego rodzaju maszynami i urządzeniami. Wiedzę o danym rodzaju maszyn mechanik zdobywa najczęściej kończąc szkołę zawodową o określonym profilu, z określoną specjalizacją. Oto kilka przykładowych specjalności i powierzanych mechanikom obowiązków zawodowych:

Najwięcej mechaników pracuje w tzw. służbach utrzymania ruchu. Do podstawowych obowiązków mechanika pracującego w tych służbach należą: przeglądy stanu technicznego powierzonych jego pieczy maszyn i urządzeń, ich konserwacja oraz remonty. Przegląd ma na celu sprawdzenie zarówno stanu technicznego poszczególnych mechanizmów, zespołów i układów kontrolowanej maszyny, jak i możliwości jej najwydajniejszej eksploatacji. Jeśli w funkcjonowaniu maszyny występują jakieś niedomagania czy usterki, przegląd powinien doprowadzić do ich zlokalizowania oraz określenia ich rodzaju i przyczyn. Wyniki takiej kontroli są podstawą do ustalenia sposobu i zakresu konserwacji maszyny. Decydują o tym, czy bieżąca konserwacja może się ograniczyć do zadbania o utrzymanie w należytej czystości wymagających tego części, mechanizmów, podzespołów i układów oraz do zapewnienia dostępu smarów, tam gdzie jest to w maszynie wymagane, czy też trzeba dokonać jakichś doraźnych napraw, dokręcić śruby, wymienić bądź zregenerować zużyte części, przeprowadzić dodatkową regulację itd. Gdy to wszystko nie wystarcza, by przywróić maszynie należytą sprawność, poddaje się ją remontowi. Poza bieżącymi remontami mechanicy muszą uczestniczyć również w przeprowadzaniu tzw. planowych remontów, jakim poddaje się nawet sprawne maszyny, aby zapobiec ich awariom lub przedwczesnemu zużyciu. Wymaga to z reguły zdemontowania maszyny, a po wykonaniu wszelkich nieodzownych napraw i zabiegów konserwacyjnych, ponownego jej zmontowania, uruchomienia, wyregulowania i prób eksploatacyjnych. Do wykonywania niektórych z wymienionych zadań - przeglądów i prostych czynności konserwacyjnych - mechanikowi wystarczają na ogół zwykłe narzędzia ślusarskie i przyrządy kontrolno-pomiarowe. Przy poważniejszych naprawach i remontach mechanik musi również umieć obsługiwać obrabiarki do metali (jak tokarka, frezarka, szlifierka), żeby dorobić potrzebną część maszyny, musi znać różne techniki łączenia elementów maszyn (jak spawanie, lutowanie, nitowanie, klejenie) oraz podstawowe sposoby zabezpieczeń antykorozyjnych. Powinien także potrafić obsługiwać nożyce do cięcia metali, wciągarki, dźwigi oraz różną skomplikowaną aparaturę pomiarowo-kontrolną i diagnostyczną, a coraz częściej także komputer. Służba utrzymania ruchu nie jest bynajmniej jedyną drogą kariery dla mechanika. Mechanicy różnych specjalności - odpowiednio przeszkoleni - mogą też być zatrudniani w zupełnie odmiennym charakterze, mianowicie - przy produkcji maszyn stanowiących ich specjalność bądź przy eksploatacji tych maszyn, jako obsługa (tzw. operatorzy). Tak więc, wspomniany na wstępie mechanik maszyn i urządzeń do obróbki metali może pracować również np. w fabryce produkującej tokarki, a mechanik urządzeń dźwigowych - w wytwórni dźwigów. Poza tym, jak wspomniano, mechanik urządzeń dźwigowych - odpowiednio doszkolony – może również pracować jako operator dźwigów, gdziekolwiek się ich używa. Natomiast mechanik obrabiarek może z powodzeniem się zatrudnić po prostu jako tokarz, frezer, szlifierz itp.

ŚRODOWISKO PRACY

Mechanicy maszyn i urządzeń, jeśli są zatrudnieni w przemyśle, a tak jest najczęściej, pracują z reguływ budynkach, w halach produkcyjnych. Ich konkretne miejsca pracy są trudne do określenia, zależą od miejsca zatrudnienia i rodzaju maszyn, za które odpowiadają. Niemal wszyscy bywają narażeni na hałas powodowany przez maszyny, wibracje, brud (smary, odpady). Niektórzy, np. mechanicy silników, narażeni są na duże stężenie spalin. Mechanicy zatrudnieni w hutach i odlewniach narażeni są na działanie wysokiej temperatury, na zanieczyszczone powietrze i często nie najlepsze oświetlenie. Na ogół wszakże wszystkie te niedogodności utrzymują się w granicach dopuszczalnych przepisami bhp, czyli nie zagrażają zdrowiu. Niektórzy z mechaników większość czasu pracy muszą spędzać - bez względu na pogodę – na wolnym powietrzu (np. mechanik taboru kolejowego) inni, jak mechanik maszyn i urządzeń górniczych, pod ziemią, gdzie panują jeszcze bardziej niedogodne warunki. warunki społeczne Praca mechaników ma zazwyczaj charakter zespołowy, co wiąże się z koniecznością dość częstego - głównie ustnego - porozumiewania się z innymi. Prócz kolegów, z którymi podczas pracy trzeba wymieniać niezbędne informacje, mechanik musi się kontaktować z jednej strony z przełożonymi, przekazującymi mu polecenia i dość skrupulatnie kontrolującymi ich wykonanie, z drugiej zaś strony z robotnikami, użytkownikami poszczególnych maszyn i urządzeń, informującymi mechaników szczegółowo o tym, co wymaga naprawy. Mechanik z reguły pracuje 8 godzin dziennie. Pracę najczęściej zaczyna rano. Jednak w zakładach o pracy wielozmianowej mechanicy, a przynajmniej niektórzy z nich, bywają zatrudniani również na zmianie popołudniowej. W zakładach o pracy ciągłej, np. w hucie szkła, mechanicy pracują nawet w nocy. W razie poważnych awarii konieczna jest praca w nadgodzinach. Zupełnie inaczej jest w przypadku mechaników prowadzących własną działalność gospodarczą. O czasie pracy decyduje wówczas „robota do zrobienia”, terminy umówione z klientem, potrzeba zarobku.Z koniecznością wykonywania jakichś robót poza swym stałym miejscem pracy - czyli z wyjazdami na delegacje - mechanik ma do czynienia w zasadzie tylko w sytuacjach nadzwyczajnych, na przykład, gdy maszyna wyprodukowana przez jego macierzysty zakład zepsuje się u użytkownika. W odmiennej sytuacji są mechanicy specjalnie powołani do przeprowadzania napraw u klienta, np. z pomocy drogowej lub z serwisów firmowych. Praca mechaników bywa na ogół ściśle nadzorowana przez ich zwierzchnika, najczęściej brygadzistę albo majstra. Nierzadko zresztą tym brygadzistą lub mistrzem bywa jeden z nich - też mechanik – o szczególnie dużym doświadczeniu i długiej praktyce zawodowej.

WYMAGANIA PSYCHOLOGICZNE

O jakości produkowanych wyrobów czy świadczonych usług oraz o ich opłacalności często przesądza sprawność i niezawodność używanych maszyn, urządzeń i instalacji. Cała ta technika musi być w pełni sprawna i niezawodna jeszcze z jednego, bardzo ważnego powodu - od niej częstokroć zależy bezpieczeństwo, zdrowie i życie ludzi. Toteż do podstawowych wymagań stawianych wszystkim ludziom techniki - poczynając od inżynierów, a na mechanikach kończąc - należą: odpowiedzialność, sumienność, skrupulatność, zdyscyplinowanie. Funkcjonowanie techniki oparte jest na swoistej „logice”, powstałej z połączenia nauk ścisłych i myślenia przyczynowo-skutkowego. Toteż umiejętność logicznego rozumowania wraz z wrodzoną lub wykształconą dokładnością, wyobraźnią, zdolnością skupiania się na rozwiązywanych zadaniach i niezłą pamięcią tworzą aparat umysłowy niezbędny mechanikowi pragnącemu stać się cenionym profesjonalistą. Przyjdzie mu to łatwiej, gdy w wyborze tego zawodu kierował się zainteresowaniami technicznymi. Jeśli na dodatek ma wrodzone uzdolnienia techniczne, to po zdobyciu odpowiedniej praktyki zawodowej i doświadczenia może zostać mistrzem w swoim fachu. W pracy mechanika nie wystarczy zrozumienie zasad działania maszyny, lecz trzeba także – niekiedy na pierwszy rzut oka - umieć rozpoznać, co w tej maszynie niedomaga. Przydaje się więc dobry wzrok i słuch, żeby np. wykryć usterkę po odgłosie pracy silnika. W rozwiązywaniu takich „zagadek” technicznych, w znajdowaniu przyczyn niedomagań maszyn i sposobów zaradzenia im wielce pomocna jest wrodzona ciekawość, a także zainteresowanie fizyką lub chemią. Żeby jednak coś poprawić, naprawić, wykonać, mechanik musi być dosyć sprawny manualnie. Ideałem w tym zawodzie są tzw. „złote rączki”. Do tego wszystkiego wszakże nieodzowna jest jeszcze cierpliwość i wytrwałość.

WYMAGANIA FIZYCZNE I ZDROWOTNE

Praca mechanika jest pracą fizyczną, pod względem wydatku energetycznego przeważnie średnio ciężką. Dotyczy to zwłaszcza prac przy demontażu i montażu maszyn, wymagających przemieszczania nieraz dość ciężkich części maszyn. W związku z tym silna budowa i większa od przeciętnej sprawność fizyczna bywa w tym zawodzie pomocna, ale nie jest wcale niezbędna. Na niektórych stanowiskach pracę mechanika mogą nawet wykonywać osoby niepełnosprawne, np. niedosłyszące, a także z dysfunkcją kończyn dolnych. Przeciwwskazaniami do tego zawodu są natomiast: poważne wady wzroku, zaburzenia równowagi, zawroty głowy, padaczka itp. Słowem, choroby, których objawy mogłyby stworzyć dodatkowe zagrożenie podczas pracy wśród maszyn znajdujących się w ruchu.

WARUNKI PODJĘCIA PRACY W ZAWODZIE

Zawód mechanika, ze specjalizacją dotyczącą określonych maszyn i urządzeń przemysłowych ,zdobywa się po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej o odpowiedniej specjalności. Są to zazwyczaj szkoły o profilu mechnicznym. Jest ich w Polsce bardzo dużo - mieszczą się praktycznie w każdym większym mieście. Istnieje również możliwość zatrudnienia na stanowisku mechanika absolwentów szkół podstawowych, po specjalnych kursach organizowanych zwykle przez zakłady przemysłowe zainteresowane pozyskaniem odpowiednich fachowców. Coraz częściej można spotkać się ze zjawiskiem preferowania przez pracodawców - na stanowiskach mechaników - absolwentów techników mechanicznych. W miarę bowiem wdrażania do procesów wytwórczych coraz nowocześniejszych technicznie - tym samym i kosztowniejszych - obrabiarek i urządzeń produkcyjnych rosną wymagania, jakie stawia się mechanikom. Mechanicy o zasadniczym wykształceniu zawodowym, aby sprostać tym rosnącym wymaganiom, mogą uczestniczyć w różnego rodzaju specjalistycznych kursach i szkoleniach, a także podjąć dalszą naukę w technikach. Ze względu na konieczność przemieszczania różnych cięższych elementów maszyn i konstrukcji - np. podczas remontów - jest to w zasadzie zawód dla mężczyzn, choć w różnych branżach zdarzają się czasem wyjątki od tej zasady.

MOŻLIWOŚĆ AWANSU W HIERARCHII ZAWODOWEJ

W zawodzie mechanika nie ma możliwości awansowania na drodze wyznaczonej przez jakąś sformalizowaną hierarchię. Osiągnąwszy wysoki poziom profesjonalizmu i zdobywszy odpowiednie doświadczenie, mechanicy mogą zostać brygadzistami lub mistrzami. Na ogół jednak chętniej powierza się te stanowiska technikom. MOŻLIWOŚĆ PODJĘCIA PRACY PRZEZ DOROSŁYCH Starszy wiek nie stanowi - przynajmniej teoretycznie - przeszkody w podjęciu pracy na stanowisku mechanika. Przeciwnie, dłuższy staż pracy i towarzysząca mu praktyka oraz doświadczenie są dla mechanika atutem przy ubieganiu się o pracę. Można także wrócić do zawodu, jeśli ktoś miał przerwę w jego wykonywaniu. Powrót ten - zważywszy na to, co wyżej powiedziano o roli, jaką odgrywa doświadczenie i praktyka - nie zawsze będzie jednak łatwy. Dodatkowe trudności dla osób powracających do zawodu mogą także być spowodowane bardzo szybkim postępem technologicznym. Najchętniej przyjmuje się do tej pracy ludzi przed czterdziestką - w pełni sił i zawodowych możliwości.

ZAWODY POKREWNE mechanik pojazdów samochodowych elektromechanik ślusarz frezer technik mechanik

MECHANIK POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH

inne nazwy zawodu: monter samochodowy

ZADANIA I CZYNNOŚCI ROBOCZE

Podstawowym celem pracy mechanika pojazdów samochodowych jest troska o prawidłowość i odpowiedni poziom techniczny eksploatowanych samochodów używanych w transporcie drogowym. Zależne jest to od efektywnej obsługi oraz wysokiej jakości dokonywanych napraw Zadania i czynności robocze mechanika pojazdów samochodowych obejmuje sumienne i zgodne z obowiązującą technologią wykonywanie prac demontażowych, montażowych i regulacyjnych w pojazdach oraz w poszczególnych zespołach i układach (z wyłączeniem zespołów i układów elektrycznych). Prace naprawcze obejmują pojazdy drogowe wolnobieżne (autobusy, samochody osobowe, samochody ciężarowe, pojazdy jednośladowe) ciągniki rolnicze i pojazdy bezsilnikowe tzn. przyczepy i naczepy.

Praca mechanika wykonywana w zakładach produkcji pojazdów i ich zespołów polega na ścisłym wykonywaniu czynności przewidzianych w technologii dla danego stanowiska pracy. W procesie produkcji mechanik pojazdów samochodowych uczestniczy we wszystkich etapach procesu technologicznego, w których znajomość budowy i eksploatacji pojazdów decyduje o poprawności wykonania danych operacji. Należą do nich przede wszystkim operacje monterskie oraz czynności kontrolno - odbiorcze. Nie wykonuje się tutaj czynności demontażowych. W procesie wytwórczym samochodów stosuje się także różne specjalne technologie, gdzie wymagane są kwalifikacje będące domeną mechaników specjalizujących się w poszczególnych rodzajach obróbki, a nie mechanika pojazdów samochodowych. W procesie eksploatacji samochodów kwalifikacje mechanika pojazdów samochodowych są niezbędne na różnych szczeblach służby technicznej. Zakres zadań zawodowych będzie jednak odmienny w dużych gospodarstwach samochodowych i małych zakładach obsługowo - naprawczych, co wynika z możliwości i potrzeby specjalizowania się w poszczególnych pracach. W zakładach (stacjach) obsługowo - naprawczych mechanik wykonuje prace regulacyjne i naprawcze, kontroluje stan techniczny pojazdów, zespołów, podzespołów i układów, w których konstrukcyjnie przewidziane są takie zabiegi. Mechanik pojazdów samochodowych, korzystając z odpowiedniej dokumentacji, wykorzystuje nabyte ogólne umiejętności w obsłudze i naprawie każdego samochodu. W przypadku samochodów produkcji zagranicznej korzysta z dokumentacji (zwłaszcza obsługowo - naprawczej) oraz urządzeń specjalnych dostarczanych przez producenta, co wymaga umiejętności posługiwania się podstawowym słownictwem z zakresu techniki motoryzacyjnej w języku obcym.

Zadania mechanika obejmują: Przyjmowanie pojazdów i zespołów do naprawy oraz sporządzanie protokołów przyjęcia. Ustalanie przyczyn wad i uszkodzeń poszczególnych zespołów i mechanizmów pojazdu metodami diagnostyki technicznej. Niezbędna jest w tym względzie znajomość obsługi komputera typu PC, oprogramowania wspomagającego, umiejętność posługiwania się tabelami danych regulacyjnych oraz skomputeryzowanymi katalogami części wymiennych. Usuwanie usterek w zespołach i układach pojazdu, dotyczy to układu zaworowego, układu zasilania zapłonowego w silniku układu kierowniczego czy hamulcowego, podzespołów takich jak sprzęgło czy reflektory. Przeprowadzanie konserwacji i zabezpieczeń antykorozyjnych podwozia i nadwozia pojazdu oraz wymiana oraz wymiana płynów eksploatacyjnych z zachowaniem wymogów ochrony środowiska naturalnego. Wykonywanie operacji demontażowo - montażowych pojazdu i jego zespołów; Mycie oraz czyszczenie części i zespołów. Przeprowadzanie weryfikacji części oraz naprawy zespołów. Dorabianie i dopasowywanie części nieznormalizowanych przy wykorzystaniu obróbki ręcznej, mechanicznej, plastycznej i różnych sposobów łączenia (klejenie, nitowanie, lutowanie, spawanie, zgrzewanie itp.). Organizowanie oraz utrzymywanie w czystości stanowiska pracy z uwzględnieniem zasad racjonalnej organizacji pracy, przepisów bhp, i ppoż. Wykonywanie rozliczeń kosztów usług obsługowo - naprawczych. Sprawdzanie jakości wykonywanych prac obsługowo - naprawczych podczas jazd próbnych. W pracy mechanika pojazdów samochodowych niezbędne jest wykorzystanie zarówno narzędzi monterskich ogólnego przeznaczenia (np. kluczy monterskich, wkrętaków, młotków płaskoszczypów), jak i narzędzi specjalnych (np. różnego rodzaju ściągaczy czy kluczy dynamometrycznych). Używa się także przyrządów pomiarowych, takich jak suwmiarka, śruba mikrometryczna, szczelinomierze czy ciśnieniomierze. Mechanik pojazdów samochodowych powinien posiadać dogłębną znajomość budowy i zasady działania wszystkich zespołów i układów pojazdu, zwłaszcza w obrębie obsługiwanej marki i typu pojazdu. Rozwój w budowie pojazdów samochodowych wyraża się ciągłym wprowadzaniem do eksploatacji nowych modeli, typów i odmian pojazdów, co wymaga konieczności podnoszenia kwalifikacji zawodowych mechanika, specjalizowania się w określonym zakresie zadań.

Typowe specjalizacje w zawodzie to: mechanik silników niskoprężnych (silniki z zapłonem iskrowym) specjalizuje się w regulacjach układów mających bezpośredni wpływ na pracę silnika niskoprężnego, takich jak układ zapłonowy, zasilania czy zaworowy oraz w naprawach tych silników. Niektórzy specjalizują się szczególnie w regulacjach i naprawach gaźników (tzw. gaźnikowcy); mechanik silników wysokoprężnych (silniki z zapłonem samoczynnym) ma zakres prac podobny do mechanika silników niskoprężnych, z tym, że specjalizuje się w regulacjach pomp wtryskowych i wtryskiwaczy; mechanik zespołów podwozia specjalizuje się w obsłudze technicznej i naprawach takich zespołów jak: sprzęgło, skrzynia przekładniowa, most napędowy (przekładnia główna z półosiami napędowymi), przednie i tylne zawieszenie (resory i amortyzatory), czy układ kierowniczy (kierownica, przekładnia kierownicy, drążki kierownicze, zwrotnice); mechanicy układów hydraulicznych mają dwie podspecjalizacje: mechanika układów hamulcowych (zarówno hydraulicznych jak i pneumatycznych) oraz mechanika hydraulicznych napędów siłowych występujących np. w ciągnikach rolniczych napędzających maszyny rolnicze. W zakres ich prac wchodzi obsługa techniczna i naprawy pomp hydraulicznych (lub sprężarek), zaworów rozdzielczych i siłowników.

ŚRODOWISKO PRACY

Prace naprawcze wykonywane są w halach warsztatowych, garażach warsztatach usługowo - naprawczych oraz na wolnym powietrzu. Mechanik pojazdów samochodowych w swojej pracy narażony jest zanieczyszczenie powietrza pyłem, substancjami drażniącymi, toksycznymi, nieprzyjemny zapach spalin, hałas, i drgania. Z uwagi na zanieczyszczenia powietrza przez pyły i gazy spalinowe, nieodzownym wyposażeniem hali napraw są urządzenia wentylacyjne wyciągowe (ogólne i miejscowe. Wentylacja miejscowa zastosowana jest na stanowiskach, gdzie przeprowadzane są prace regulacyjne przy pracującym silniku. Stanowiska pojazdowe (płaskie, kanałowe i podnośnikowe) wyposażone są w miejscowe oświetlenie i miejscowe wyciągi spalin. Na wszystkich stanowiskach pojazdowych obserwuje się pewne zanieczyszczenie atmosfery gazami spalinowymi. W pomieszczeniach lakierni występuje nasycenie oparami rozpuszczalników. Urządzenia wentylacyjne mają więc zapobiegać przewlekłym schorzeniom układu oddechowego. Praca wykonywana jest w różnych pozycjach; stojącej, siedzącej, leżącej i w ruchu. Na stanowiskach kanałowych występuje pewna uciążliwość w postaci pracy poniżej powierzchni podłogi przy ograniczonej swobodzie ruchów. Wymontowane z pojazdu zespoły lub podzespoły są regulowane i naprawiane na specjalnych stojakach lub za pomocą specjalnych urządzeń Niezachowanie ostrożności na stanowisku pracy bądź niesprawność techniczna narzędzi i elektronarzędzi może być powodem urazów mechanicznych ciała.

Mechanik pojazdów samochodowych zazwyczaj wykonuje pracę indywidualnie. Czasem odbywa się ona w małych (2-3 osobowych) zespołach i polega na wzajemnej pomocy. Mechanik konsultuje swoje czynności z brygadzistą lub mistrzem warsztatowym celem ustalenia planu działań naprawczych. W trakcie czynności naprawczych kontakt z klientem powinien być ograniczony z uwagi na jego bezpieczeństwo.

WARUNKI ORGANIZACYJNE

Praca mechanika zwykle odbywa się w systemie zmianowym, dziennym. Z reguły trwa od 6-9 godzin. W zakładach transportowych lub komunikacyjnych wymagana jest praca trzyzmianowa. Samodzielna praca mechanika jest okresowo nadzorowana przez brygadzistę lub mistrza warsztatowego. Charakter czynności w zakładzie produkcji pojazdów jest wysoce zrutynizowany. Znacznie mniej zrutynizowana jest praca w stacjach obsługowo - naprawczych z uwagi na indywidualny charakter wady poszczególnego pojazdu. Pracownik ponosi odpowiedzialność materialną za powierzone mu urządzenia, narzędzia oraz za jakość wykonanych usług.

WYMAGANIA PSYCHOLOGICZNE

Istotną cechą w zawodzie mechanika samochodowego jest zdolność koncentracji. uwagi umożliwiająca efektywne śledzenie i obserwację pracy pojazdu. Zajmowanie się kilkoma problemami równocześnie wymaga od mechanika dobrej podzielności i przerzutności uwagi. Szybka orientacja, duża spostrzegawczość oraz zdolność rozumowania logicznego ułatwi zlokalizowanie przyczyny awarii. W pracy na tym stanowisku pożądane są uzdolnienia i zainteresowania techniczne czyli umiejętność posługiwania się różnymi narzędziami, instalowanie i uruchamianie urządzeń technicznych, znajomość zasad ich działania, umiejętność wykonywania naprawy urządzeń technicznych, umiejętność czytania schematów i rysunków technicznych. Dobry zmysł orientacji przestrzennej umożliwia wyobrażenie układów przestrzennych, odległości, położenia i manipulowania przestrzennego elementów bez ich spostrzegania. Osoba pracująca na stanowisku mechanika powinna cechować się cierpliwością i wytrzymałością na długotrwały wysiłek także przez wzgląd na konieczność częstego pozostawania w niewygodnej pozycji ciała. Dokładność w wykonywaniu czynności i zadań wymagających ścisłego przestrzegania ustalonych reguł, procedur, limitów, posługiwania się urządzeniami pomiarowymi również wpływa na jakość usług świadczonych przez mechanika. Wymagane funkcje psychomotoryczne cechujące mechanika pojazdów samochodowych to:

WYMAGANIA FIZYCZNE I ZDROWOTNE

Kandydat na mechanika powinien odznaczać się dobrą sprawnością ruchową, prawidłowym rozwojem fizycznym oraz psychicznym. Przeciwwskazaniem do wykonywania zawodu są m.in.: choroby skóry rąk, skłonność do uczuleń, alergii na paliwa płynne, oleje smarne lub płyny eksploatacyjne (płyn hamulcowy) lub płyny chłodnicze (spirytus); wady wzroku nie dające się korygować szkłami optycznymi, (astygmatyzm, jednooczność, brak widzenia obuocznego, daltonizm, zaburzenia adaptacji wzroku w ciemności); zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej;

Osoby niepełnosprawne zarówno fizycznie jak i psychicznie nie mogą być zatrudniane na tym stanowisku pracy.

WARUNKI PODJĘCIA PRACY W ZAWODZIE

Warunkiem podjęcia pracy w zawodzie mechanika pojazdów samochodowych jest ukończenie co najmniej szkoły zawodowej o kierunku „budowa i eksploatacja pojazdów samochodowych”. Pracodawcy preferują jednak osoby posiadające wykształcenie średnie. Kwalifikacje do wykonywania zawodu mechanika pojazdów samochodowych można uzyskać w:

Absolwenci liceów zawodowych poza tytułem robotnika wykwalifikowanego uzyskują średnie wykształcenie ogólne i mogą przystąpić do egzaminu dojrzałości. Kwalifikacje zawodowe na poziomie robotnika wykwalifikowanego można uzyskać przez podjęcie nauki zawodu w zakładzie pracy. Zakład pracy, który wyrazi na to zgodę, zawiera z osobą zainteresowaną umowę o pracę w celu nauki zawodu. Określa się w niej rodzaj nauki zawodu, czas trwania nauki zawodu, sposób dokształcania teoretycznego i wysokość wynagrodzenia miesięcznego. Osoba pracująca na tym stanowisku musi posiadać prawo jazdy odpowiedniej kategorii (w zależności od rodzaju obsługiwanych pojazdów), dlatego też poza zajęciami szkolnymi organizowana jest naukajazdy. W dobie rozwoju przemysłu samochodowego oraz usprawniania technik diagnozy technicznej, nieodzowna staje się znajomość obsługi komputera. Poszukiwani są mechanicy posiadający dużą wiedzę zawodową, odpowiednie umiejętności manualne, znający metody diagnozy technicznej.

MOŻLIWOŚĆ AWANSU W HIERARCHII ZAWODOWEJ

Mechanik pojazdów samochodowych, wykazujący się wysoką fachowością i solidnością z odpowiednim stażem pracy w zawodzie (5-10 lat) może zostać brygadzistą, a po odpowiednim kursie dokształcającym mistrzem warsztatowym. Zyskując odpowiednie doświadczenie może pełnić funkcję rzeczoznawcy w stacjach badań samochodów przy ocenie stanu technicznego i dopuszczania pojazdów do ruchu.

MOŻLIWOŚĆ PODJĘCIA PRACY PRZEZ DOROSŁYCH

Możliwość podjęcia pracy w zawodzie mechanika pojazdów samochodowych praktycznie mają mężczyźni do 40 roku życia (aczkolwiek w określonych sytuacjach nawet do 50 lat) pod warunkiem posiadania wymaganych kwalifikacji (patrz: „Warunki podjęcia pracy w zawodzie”). Formalnie zaś nie ma żadnych ograniczeń wiekowych. Jedynym warunkiem jest dobry stan zdrowia.

ZAWODY POKREWNE mechanik statków powietrznych mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych monter maszyn i urządzeń mechanicznych elektromechanik ślusarz technik mechanik

Do menu strony

LAKIERNIK SAMOCHODOWY

ZADANIA I CZYNNOŚCI ROBOCZE

Zadaniem lakiernika samochodowego jest zabezpieczenie karoserii samochodu przed korozją. Staranne i fachowe polakierowanie powierzchni nadaje nowemu samochodowi i przywraca używanemu estetyczny wygląd. lakierniku albo o lakierniku samochodowym napraw lakierniczych. Lakiernik samochodowy przemysłowy pracuje w fabryce samochodów, gdzie jest całkowicie zależny od podziału zadań w zespole i przebiegu procesu technologicznego. Może być zatrudniony przy czynnościach wstępnych, takich jak np. wygładzanie nadwozia z wszelkich chropowatości lub malowanie podkładowe; posługuje się wówczas najczęściej szlifierką ręczną lub mechaniczną. Najważniejsza czynność, tzn. lakierowanie właściwe, zlecane jest z reguły lakiernikom o najwyższych kwalifikacjach i doświadczeniu; pracują oni w specjalnych kabinach lakierniczych, przy pomocy pistoletów pneumatycznych.

W nowoczesnych fabrykach samochodów coraz więcej czynności wykonują automaty, które mogą zastąpić także lakiernika. Użytkownik samochodu częściej ma do czynienia z lakiernikiem samochodowym napraw lakierniczych. Praca z samochodami używanymi zmusza go do opanowania dodatkowych umiejętności. Np. po naprawie blacharskiej nadwozie jest z reguły pofałdowane; trzeba je wyrównać masami uszczelniającymi, dobrze wypolerować i dopiero wtedy wielokrotnie lakierować. Wcześniej samochód należy rozbroić, tzn. oczyścić z rdzy i brudu części, które będą lakierowane oraz zabezpieczyć przed zabrudzeniem pozostałe (wymontowanie lub przykrycie kół, lamp, siedzeń, itp.) Po zakończeniu lakierowania, samochód musi zostać ponownie zmontowany. Lakiernik samochodowy napraw lakierniczych sam podejmuje wszystkie decyzje i wybiera sposób naprawy. Wymaga to od niego dużej i stale uzupełnianej wiedzy na temat nowych technologii, lakierów i materiałów pomocniczych. Do jego obowiązków należy też obsługa nowoczesnych kabin lakierniczych.

Lakiernik samochodowy posługuje się wieloma narzędziami - prostymi, jak szlifierki i polerki (ręczne i mechaniczne) oraz specjalistycznymi, jak np. mierniki, (głównie tzw. kubek Forda do mierzenia lepkości farb i lakierów) lub pistolet pneumatyczny. Chociaż coraz częściej do lakiernictwa samochodowego wkraczają komputery oraz zastępujące ludzi automaty lakiernicze, ciągle w tym zawodzie najbardziej liczy się dobre oko i sprawna ręka.

ŚRODOWISKO PRACY

Miejscem pracy lakiernika są hale fabryczne lub znacznie mniejsze, prywatne warsztaty lakiernictwa samochodowego. Jedne i drugie muszą ściśle odpowiadać rygorystycznym normom ekologicznym. Pomimo stosowania coraz skuteczniejszych zabezpieczeń i wprowadzania stale udoskonalanej technologii, nie udało się wyeliminować z pracy lakiernika wszystkich zagrożeń dla zdrowia. Najpoważniejsze z nich to możliwość zatrucia oparami farb i lakierów (nawet ekologicznych), alergie i choroby układu oddechowego (efekt wdychanie pyłów powstających podczas szlifowania).

Lakiernik samochodowy może pracować indywidualnie (warsztat samochodowy) albo w zespole (fabryka samochodów) W tych warsztatach, w których zatrudnionych jest kilku pracowników, czynności przygotowawcze wykonują uczniowie bądź pomocnicy. Czeladnicy przygotowują odpowiedni lakier (tradycyjnie lub metodą komputerową) i zajmują się lakierowaniem specjalnej kabinie. W zakładach jedno- lub dwuosobowych wszystkie czynności - od przygotowania wstępnego po lakierowanie właściwe - wykonuje czeladnik albo mistrz. W fabryce samochodów o zakresie obowiązków decyduje stanowisko zajmowane przy taśmie produkcyjnej. Pracownik wykonuje tylko niektóre czynności (np. szlifuje nadwozia samochodowe lub ich części, nakłada podkład pod lakier, lakieruje). Konkretne zadania może zlecić także mistrz lub brygadzista. Taki podział czynności sprawia, że za efekty pracy odpowiada cały zespół. warunki organizacyjne Lakiernicy samochodowi mogą pracować na jedną (zakłady prywatne) lub dwie (fabryki samochodów) zmiany. Zawód ten należy do grupy tzw. zawodów brudnych, dlatego pracownicy zobowiązani są do noszenia ubrań roboczych. Składają się one najczęściej z fartucha, bluzy (koszuli), spodni. W kabinie lakierniczej robotnik używa maski ochronnej oraz specjalnych rękawic. Funkcje i zależności organizacyjne w tym zawodzie wiążą się z miejscem pracy. W fabrykach samochodów lakiernicy są wyłącznie podwładnymi (dotyczy to także mistrzów). W prywatnych zakładach lakiernictwa samochodowego mogą być podwładnymi lub zwierzchnikami. Właściciel jednoosobowego zakładu rzemieślniczego nie podlega żadnym zależnościom organizacyjnym.

WYMAGANIA PSYCHOLOGICZNE

Cierpliwość to najważniejsza cecha lakiernika samochodowego. Osoba, która jej nie posiada, nie poradzi sobie z pierwszymi, żmudnymi etapami nauki zawodu (szpachlowaniem, polerowaniem, szlifowaniem), nie mówiąc o samym lakierowaniu (na powierzchni nie mogą powstać żadne zacieki i czy chropowatości). Przy kładzeniu lakieru i dobieraniu kolorów trzeba wykazać się ponadto dużą dokładnością, starannością, spostrzegawczością oraz wyczuciem koloru. Inną, ważną cechą, szczególnie pożądaną u lakierników zatrudnionych przy taśmie produkcyjnej, jest umiejętność pracy w warunkach monotonnych.

WYMAGANIA ZDROWOTNE I FIZYCZNE

Kandydat do pracy w zawodzie lakiernika powinien być w pełni sprawny fizycznie i ruchowo, mieć zdrowy układu kostno - stawowego oraz mięśniowego. Jest to niezbędne, by mógł np. wytrwać w niewygodnej pozycji, którą czasami musi przyjąć na dłużej podczas pracy. Ogromnie ważna jest duża sprawność układu oddechowego, gdyż lakiernik narażony jest na ciągłe wdychanie szkodliwych oparów, powstających podczas lakierowania (nawet wtedy, gdy stosuje coraz mniej toksyczne, tzw. ekologiczne farby i lakiery). Przeciwwskazaniem do wykonywania zawodu jest astma, skłonność do przeziębień, chorób płuc i oskrzeli, chorób skóry, uczuleń.

WARUNKI PODJĘCIA PRACY W ZAWODZIE

Lakiernik samochodowy powinien mieć wykształcenie przynajmniej podstawowe; coraz częściej pracodawcy wymagają jednak wykształcenia na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej, najlepiej o profilu samochodowym. Dość popularną drogą dojścia do zawodu jest nauka w zasadniczej szkole zawodowej połączona z praktyką zakładzie lakiernictwa samochodowego, odbywana pod kierunkiem mistrza. Nauka trwa zwykle dwa lata i kończy się egzaminem czeladniczym przed komisją kwalifijkacyjną. Lakiernik może zdobywać kwalifikacje także na kursach zawodowych organizowanych przez zakłady doskonalenia zawodowego na terenie całego kraju.

MOŻLIWOŚĆ AWANSU W HIERARCHII ZAWODOWEJ

Zdobycie tytułu mistrza, który jest najwyższym stopniem w hierarchii zawodowej, wymaga pokonania kolejnych szczebli w karierze zawodowej (ucznia pomocnika i czeladnika) oraz co najmniej 8-letniej praktyki, przeszkolenia pedagogicznego i potwierdzenia kwalifikacji przed komisją w Izbie Rzemieślniczej. Mistrz może awansować na brygadzistę albo kierownika. Ta możliwość zarezerwowana jest dla pracowników fabryk samochodów lub dużych zakładów lakierniczych. Dla mistrza związanego z rzemiosłem, najwyższym stopniem awansu jest założenie własnego zakładu lakierniczego. MOŻLIWOŚĆ PODJĘCIA PRACY PRZEZ DOROSŁYCH Dorośli mogą podjąć pracę zawodzie lakiernika do 50. lat, jednak pod warunkiem, że wykonywali ją już wcześniej i cieszą się dobrym stanem zdrowia..

ZAWODY POKREWNE blacharz mechanik samochodowy kierowca - mechanik tapicer samochodowy.

ŚLUSARZ

ZADANIA I CZYNNOŚCI ROBOCZE

Celem pracy ślusarza jest budowa prostych konstrukcji lub konserwacja i naprawa prostych mechanizmów i wyrobów metalowych. W zależności od rodzaju wykonywanych prac ślusarze specjalizują się w określonych kierunkach. Do najczęściej spotykanych należą:

W zależności od specjalizacji ślusarz ma różne zadania i stosuje różne technologie i metody pracy. Zadaniem ślusarza konstrukcji stalowych jest budowa trwałych, solidnie wykonanych konstrukcji. Wykonywane czynności to cięcie i kształtowanie prętów, płaskowników i kształtowników stalowych oraz łączenie ich w przewidziane konstrukcje metodą nitowania lub spawania (elektrycznego lub gazowego). Te prace są wykonywane za pomocą następujących urządzeń: pił ramowych i tarczowych, pras, wiertarek kolumnowych i ręcznych, szlifierek ręcznych oraz aparatów spawalniczych. Używa się także ciężkich stołów ślusarskich i specjalnych stojaków dostosowanych do wykonywanych konstrukcji. Do zadań ślusarza urządzeń komunalnych i ślusarza sprzętu domowego należy utrzymanie tych urządzeń lub sprzętu w stałej gotowości i sprawności technicznej. Sprzęty domowe to na przykład maszyny do szycia, młynki, roboty kuchenne, wentylatory i termowentylatory, pralki czy odkurzacze. Do urządzeń komunalnych należą mi.in.: zamki, zasuwy, zawiasy, proste elementy instalacji wodno- kanalizacyjnych, grzewczych, gazowych i wentylacyjnych w budynkach mieszkalnych i przemysłowych. Ślusarze o wymienionych specjalnościach, oprócz umiejętności czysto mechanicznych, takich jak demontaż i montaż urządzeń, cięcie, piłowanie, wiercenie, nitowanie czy lutowanie, muszą mieć opanowane podstawowe wiadomości i umiejętności z dziedziny elektrotechniki (podłączanie silników elektrycznych lub grzałek) oraz hydrauliki (łączenia rurowe), jak również metaloznawstwa (twardość, wytrzymałość, sprężystość, udarność, plastyczność i tym podobne cechy metali). Do zadań ślusarza samochodowego należy wymontowywanie i zamontowywanie oraz ewentualna naprawa prostych mechanizmów w nadwoziu samochodu (zamki, blokady, zawiasy, podnośniki szyb, regulacje położenia foteli itp.). A wykonywane przez niego czynności naprawcze to roznitowanie lub demontaż tych mechanizmów, wymiana uszkodzonych elementów (czasami ich naprawa przez np. prostowanie) i ponowny montaż lub nitowanie. Zadaniem ślusarza wyrobów artystycznych jest wytwarzanie, naprawy i odtwarzanie (rekonstrukcje) metalowych wyrobów artystycznych, takich jak świeczniki, kandelabry, żyrandole, okucia artystyczne. Ślusarz dokonuje ręcznej obróbki odlewów, kształtuje pręty, płaskowniki i kształtowniki, wycina uszkodzone elementy i je odtwarza. Zasadniczym wyposażeniem ślusarskiego stanowiska pracy jest stół warsztatowy z imadłem i (najczęściej) z wiertarką stołową. W zależności od specjalizacji są na nim także inne urządzenia (wymienione powyżej), na przykład te, których używa ślusarz konstrukcji stalowych czy piece do grzania prętów lub płaskowników przed kształtowaniem ich przez ślusarza wyrobów artystycznych. Narzędzia używane przez ślusarzy to głównie młotki, przecinaki, piłki ręczne i pilniki do metali, wkrętaki, płaskoszczypy, klucze monterskie, lutownice, wiertarki i gwinciarki ręczne, a ponadto narzędzia pomiarowe, takie jak suwmiarka i szczelinomierze, ale również liniały, poziomice czy kątomierze (ślusarze konstrukcji stalowych) oraz woltomierze i amperomierze (ślusarze urządzeń komunalnych i ślusarze sprzętu domowego).

ŚRODOWISKO PRACY

Ślusarze sprzętu domowego, ślusarze samochodowi i ślusarze wyrobów artystycznych, pracują wyłącznie w pomieszczeniach zamkniętych, ogrzewanych i nie wymagających specjalnej wentylacji. Ślusarze urządzeń komunalnych bardzo niewiele czasu spędzają poza pomieszczeniami, a ślusarze konstrukcji stalowych przez blisko 50% czasu pracy wykonują swoje zadania na otwartym powietrzu. Prace ślusarskie nie są niebezpieczne i nie stwarzają zagrożeń chorobowych. Bezpieczeństwo pracy ślusarza zależy przy tym od prawidłowego utrzymania narzędzi. Ponadto ewentualnym zagrożeniom podczas pracy można zapobiec, stosując prawidłowe ubranie robocze.

Praca ślusarzy jest w zasadzie pracą indywidualną. Ślusarze sprzętu domowego i ślusarze wyrobów artystycznych pracują w małych (1^3-osobowych) firmach usługowych i przeważnie są właścicielami lub współwłaścicielami tych firm. Ich kontakty z innymi ludźmi polegają głównie na kontaktach ze zleceniodawcami usług i odbiorcami wyrobów. Ślusarze konstrukcji stalowych pracują na ogół w nieco większych firmach (4^8-osobowych). W zasadzie kontaktują się jedynie ze współpracownikami. Z klientami spotyka się najczęściej właściciel firmy. Ślusarze urządzeń komunalnych i ślusarze samochodowi pracują zazwyczaj w większych firmach (administracje domów mieszkalnych, zakłady przemysłowe, duże domy handlowe, stacje obsługowo-naprawcze samochodów). Ich kontakty z ludźmi spoza przedsiębiorstwa są sporadyczne.

Praca ślusarzy jest jednozmianowa i trwa 6 do 8 godzin dziennie. Nie wymaga ona wyjazdów poza miejsce pracy. Wyjątkiem są ślusarze konstrukcji stalowych, którzy okresowo zatrudniają się na budowach. Praca ślusarzy sprzętu domowego i ślusarzy wyrobów artystycznych nie jest nadzorowana, a w pozostałych specjalnościach jest nadzorowana okresowo, głównie w formie stawiania zadań i kontroli jakości oraz czasu ich wykonania. Praca ślusarzy jest w zasadzie (poza ślusarzami wyrobów artystycznych) pracą rutynową, choć nie monotonną - zadania do wykonania są zmienne, lecz podobne pod względem zakresu i technologii wykonania. Wykonując swoje zadania, ślusarz odpowiada za powierzony mu materiał oraz maszyny i urządzenia.

WYMAGANIA PSYCHOLOGICZNE

Kandydat do zawodu ślusarza powinien charakteryzować się zainteresowaniami i zdolnościami technicznymi. Ułatwiają one zrozumienie zasad działania naprawianych mechanizmów oraz zasad konstrukcji. Szczególnie ważna jest duża zręczność rąk i palców, przydatna np. podczas demontażu i montażu sprzętu domowego czy lutowania drobnych elementów. Ze względu na jakość wykonywanej pracy ceniona jest dokładność oraz dobra koordynacja wzrokowo- -ruchowa. Ślusarz wyrobów artystycznych powinien ponadto mieć uzdolnienia i zainteresowania o charakterze artystycznym (np. rzeźbienie, plastyka). Nie są wymagane specjalne predyspozycje psychiczne, ale w zawodzie tym nie mogą być zatrudniane osoby niezrównoważone psychicznie.

WYMAGANIA FIZYCZNE I ZDROWOTNE

Prace ślusarskie są na ogół lekkie, nie wymagają znacznego wysiłku fizycznego. Jedynie pracę ślusarzy konstrukcji stalowych można zaliczyć do średnio ciężkich. Wykonywane przez ślusarzy czynności wymagają jednak dobrej ogólnej sprawności fizycznej. Nie ma więc możliwości zatrudniania w tym zawodzie ludzi niepełnosprawnych. Jedynie w specjalności ślusarza wyrobów artystycznych do wykonywania niektórych prac mogłyby być zatrudnione osoby z dysfunkcją nóg. WARUNKI PODJĘCIA PRACY W ZAWODZIE Warunkiem podjęcia pracy w zawodzie jest ukończenie zasadniczej szkoły zawodowej z kierunkiem nauczania „ślusarstwo”. Są to zazwyczaj szkoły o profilu mechnicznym. Jest ich w Polsce bardzo dużo - znajdują się praktycznie w każdym większym mieście. Ślusarze konstrukcji stalowych dodatkowo powinni ukończyć kurs spawalnictwa gazowego i elektrycznego, a ślusarze wyrobów artystycznych - kurs lub studium rzemiosł artystycznych. Istnieją także zasadnicze szkoły zawodowe kształcące w kierunku ślusarstwa artystycznego.

MOŻLIWOŚĆ AWANSU W HIERARCHII ZAWODOWEJ

W zawodzie ślusarza MOŻLIWOŚCI AWANSU W HIERARCHII ZAWODOWEJ nie są wielkie. W dużych zakładach konstrukcji stalowych, po nabraniu znacznego doświadczenia zawodowego, ślusarz może awansować na funkcję brygadzisty. Najistotniejszą drogą awansu jest podjęcie pracy na własny rachunek. Jest to jednak możliwe dopiero po zdobyciu odpowiedniego doświadczania. MOŻLIWOŚĆ PODJĘCIA PRACY PRZEZ DOROSŁYCH Możliwość podjęcia pracy w zawodzie ślusarza mają mężczyźni do 40-45 roku życia, mający zawody pokrewne, a nawet bez wyuczonego zawodu, lecz posiadający uzdolnienia techniczne. Ci ostatni muszą jednak przejść okres praktycznego przyuczenia do zawodu, po którym mogą wykonywać proste prace ślusarskie.

ZAWODY POKREWNE monter instalacji sanitarnych monter konstrukcji stalowych metaloplastyk monter maszyn i urządzeń mechanicznych technik mechanik ślusarz narzędziowy

TECHNIK ELEKTRYK

ZADANIA I CZYNNOŚCI ROBOCZE

Celem pracy technika elektryka jest montaż sieci elektrycznej oraz urządzeń elektrycznych i kontrola ich pracy. Jego zadania zależą od zajmowanego stanowiska. Monter - konserwator sieci elektrycznej zajmuje się kładzeniem i podłączaniem kabli oraz urządzeń elektrycznych (np. urządzeń oświetlenia elektrycznego, urządzeń elektrotermicznych, elektrycznych urządzeń napędowych, instalacji elektryczno-energetycznej do 1 kV itp.), a także późniejszym nadzorem i ewentualnymi naprawami. Jest on zazwyczaj pracownikiem jakiegoś przedsiębiorstwa i czuwa nad jego siecią elektryczną.

Podobnie wyglądają czynności robocze technika elektryka zajmującego się elektroinstalatorstwem budowlanym. Wykonuje on tę samą pracę na budowach, podczas prac wykończeniowych np. w budynkach mieszkalnych, usługowych lub obiektach produkcyjnych. Stanowisko to różni się od poprzedniego większym zakresem wykonywanych instalacji oraz z reguły brakiem późniejszego nadzoru nad ich działaniem.

Kolejne stanowisko to technik elektryk nadzorujący i konserwujący instalacje elektryczne stanowisk pracy. Osoba wykonująca te zadania jest etatowym pracownikiem przedsiębiorstwa produkcyjnego i czuwa nad pracą specjalistycznych urządzeń elektrycznych. Praca na tym stanowisku wymaga odbycia specjalistycznego przeszkolenia w obsłudze i naprawach danego urządzenia, prowadzonego zwykle przez samego producenta urządzenia. Zadaniem elektryka zajmującego się naprawą i konserwacją urządzeń elektrycznych gospodarstwa domowego jest wymiana lub naprawa uszkodzonych elementów urządzeń domowych, umożliwiająca ich dalszą bezpieczną eksploatację. Podobnie wygląda praca przy konserwacji i naprawie elektronarzędzi. Obie te specjalności pozwalają na samozatrudnienie czyli założenie prywatnego zakładu.

Głównym celem technika elektryka zajmującego się obliczaniem uzwojeń silników elektrycznych jest przygotowanie dokumentacji do przewinięcia spalonych silników elektrycznych. Samo przewijanie jest raczej zadaniem elektromechanika po szkole zawodowej. Technika elektryk - elektroenergetyk pomiarów i zabezpieczeń elektrycznych zajmuje się nadzorem pracy urządzeń elektroenergetycznych oraz kontrolą (m.in. pomiarową) przekaźników zabezpieczaj ących te urządzenia. Zadaniem elektromontera obwodów wtórnych zabezpieczeń elektrycznych jest naprawa uszkodzonych elementów w rozdzielniach energii elektrycznej.

STANOWISKO ELEKTROMONTERA URZĄDZEŃ ELEKTROENERGETYCZNYCH ŁACZY ZADANIA I CZYNNOŚCI ROBOCZE OBU POPRZEDNICH STANOWISK I OBEJMUJE TAKŻE TYPOWE CZYNNOŚCI ELEKTROINSTALACYJNE (WCZEŚNIEJ WSKAZANE).

Technik elektryk zajmujący się elektromechaniką pojazdową ma za zadanie naprawę niesprawnych elementów urządzeń i instalacji elektrycznej w samochodach, ciągnikach rolniczych itd. Osoba zatrudniona na stanowisku elektromontera pogotowia elektroenergetycznego interweniuje w trakcie awarii elektrycznych i ma za zadanie naprawę zgłoszonych usterek. Technik elektryk zajmujący się naprawą i montażem urządzeń oświetlenia elektrycznego ma za zadanie, oprócz usunięcia ewentualnych jego awarii, także służenie radą co do optymalnego jego rozmieszczenia i użytkowania. Czynności robocze w wypadku wszystkich wyżej wymienionych stanowisk są podobne. Technicy elektrycy w swej pracy wykorzystują narzędzia ręczne, takie jak wkrętaki elektroizolacyjne, klucze, obcęgi itd. Zazwyczaj są one zabezpieczone przed przebiciem materiałami elektroizolacyjnymi. Wykorzystują także mierniki prądu, napięcia, rezystancji odbiorników i rezystancji izolacji w celu wykrycia usterek i awarii w sieci elektroenergetycznej. W wypadku skomplikowanych urządzeń wspomagają swą wiedzę informacjami specjalistycznymi zawartymi w podręcznikach, poradnikach, dokumentacji techniczno ruchowej (DTR) itp. Praca technika elektryka ma charakter produkcyjny i usługowy, kwalifikowana jest jako średnio ciężka. Na stanowiskach pracy dominują czynności motoryczne i sensoryczne.

ŚRODOWISKO PRACY

Opisywany zawód wykonywany jest wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z energią elektryczną (budynki mieszkalne, usługowe, obiekty przemysłowe, teren otwarty). Warunki pracy zależ(od miejsca jej wykonywania. Jeżeli technik elektryk pracuje przy naprawie maszyn, będzie narażony na podwyższony poziom hałasu oraz wibracje. Praca na wolnym powietrzu, to z kolei zmienna temperatura i niedostateczne oświetlenie. Czynnikami niebezpiecznymi i uciążliwymi, występującymi w tym zawodzie, s(ruchome części maszyn, poruszające się narzędzia, obecność ostrych, wystających drutów itp. oraz kontakt z niebezpiecznym napięciem elektrycznym. Technik pracujący w rozdzielniach energii elektrycznej lub przy naprawach awarii elektroenergetycznych boryka się także z ograniczonymi, wąskimi przestrzeniami i dojściami, a także z nierównymi i śliskimi powierzchniami na znacznych wysokościach podczas pracy na słupach elektrycznych. Opisywane czynniki mogą powodować choroby układu ruchu (np. po długoletniej pracy przy instalacji przewodów elektrycznych).

Technik elektryk poza świadczeniem usług, jest często także doradcą w sprawach organizacji i wykonania prac elektroenergetycznych. Opisywana praca ma charakter indywidualny, jeżeli dotyczy naprawy i konserwacji urządzeń i narzędzi elektrycznych oraz zespołowy w wypadku instalatorstwa elektroenergetycznego.

Przeciętnie praca technika elektryka trwa od 6 do 9 godzin dziennie. Godziny pracy zwykle nie są stałe - z powodu zmianowości w zakładach pracy, samodzielnego ustalania czasu w razie samozatrudnienia oraz z powodu konieczności usuwania nagłych awarii w dzień czy w nocy. Nadzór nad wykonywanymi czynnościami technika elektryka zależy od tego czym się on zajmuje. Im większe ryzyko i odpowiedzialność (instalatorstwo, remonty maszyn elektrycznych), tym jest on dokładniejszy.

W wypadku samozatrudnienia np. przy remontach sprzętu gospodarstwa domowego lub elektronarzędzi nie występuj(zależności organizacyjne. W zakładach i przedsiębiorstwach technik elektryk pełni z reguły funkcję podwładnego inżyniera. Praca technika elektryka wiąże się z odpowiedzialności(za wyposażenie i maszyny oraz za bezpieczeństwo ludzi na nich pracujących. Niefachowość wykonywanych czynności może doprowadzić do utraty prawa wykonywania zawodu. Praca ta nie wymaga pokonywania znacznych odległości, a do jej wykonywania niezbędne jest posiadanie ubrania roboczego i czasami ochronnego. W zawodzie tym może być wymagana praca w niedziele i święta oraz wolne soboty. wymagania psychologiczne Do głównych wymagań psychologicznych należą zdolność koncentracji i podzielność uwagi, umiejętność logicznego rozumowania oraz uzdolnienia techniczne. W zawodzie tym podstawowymi cechami dobrego pracownika s(samokontrola i samodzielność, ale także umiejętność podporządkowania się zaleceniom przełożonych. Czynności elektroinstalatorskie lub nadzór nad działaniem urządzeń elektrycznych to praca mozolna i żmudna, tak więc umiejętność pracy w warunkach monotonnych i wytrzymałość na długotrwały wysiłek jest bardzo pożądana. Praca technika elektryka wymaga także wytrwałości i przede wszystkim wszystko dokładności.

WYMAGANIA FIZYCZNE I ZDROWOTNE

Do głównych z nich należy dość wysoka ogólna wydolność fizyczna, duża sprawność narządów równowagi, wzroku i słuchu oraz zmysłu dotyku. Najważniejszymi przeciwwskazaniami są: epilepsja, daltonizm oraz lęk wysokości i klaustrofobia. Osoby niepełnosprawne - szczególnie z niedowładem kończyn dolnych - mogą być zatrudniane na niektórych stanowiskach.

WARUNKI PODJĘCIA PRACY W ZAWODZIE

Aby zdobyć zawód technika elektryka należy ukończyć szkołę średnią - technikum elektryczne lub elektroenergetyczne. Szkół tego typu jest wiele i rozproszone są one na terenie całego kraju. Do wykonywania pracy przy urządzeniach elektrycznych pod napięciem, niezależnie od stanowiska, konieczne jest uzyskanie kwalifikacji w Stowarzyszeniu Elektryków Polskich oraz ukończenie kursów bhp. Zaświadczenie kwalifikacyjne SEP w zakresie eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych (E) do 1 kV uzyskuje się po zdaniu egzaminu przed Komisją Egzaminacyjną SEP i ważne jest 5 lat.

MOŻLIWOŚCI AWANSU W HIERARCHII ZAWODOWEJ

Zawód daje pewne możliwości jeżeli chodzi o awans i rozwój kariery zawodowej. Z podwładnego elektryka po uzyskaniu wyższych kwalifikacji i uprawnień można zostać brygadzistą lub kierownikiem zespołu elektryków. Istnieje możliwość dalszego kształcenia w szkołach wyższych np. politechnikach na wydziałach elektrycznych, których ukończenie pozwala zostać inżynierem lub magistrem inżynierem elektrykiem.

MOŻLIWOŚĆ PODJĘCIA PRACY PRZEZ DOROSŁYCH

nie ma formalnych ograniczeń wiekowych do podjęcia pracy w zawodzie. Kształcenie do zawodu dla dorosłych i pracujących odbywa się w technikach wieczorowych lub technikach dla dorosłych.

ZAWODY POKREWNE technik telekomunikacji technik budowlany technik elektronik inżynier elektryk, monter aparatury, maszyn i sprzętu elektrycznego

TECHNIK ELEKTRONIK inne nazwy zawodu: radiotechnik

ZADANIA I CZYNNOŚCI ROBOCZE

Technik elektronik projektuje, montuje, instaluje, uruchamia, konserwuje, naprawia urządzenia elektroniczne. Zakres wykonywanych czynności jest bardzo szeroki z powodu powszechnego stosowania elektroniki we wszystkich dziedzinach życia. Zależnie od zajmowanego stanowiska różne są metody pracy i zakres obowiązków. Technicy zatrudnieni w działach konstrukcyjnych przygotowują do produkcji nowe urządzenia. Praca ich polega na projektowaniu układów elektronicznych, często z wykorzystaniem techniki komputerowej i programów wspomagających projektowanie. Układy zawierające mikroprocesory wymagają opracowania i wprowadzenia do pamięci specjalistycznego programu. Następnie sprawdza się nowe układy elektroniczne czy założone parametry zostały osiągnięte oraz przeprowadza się testy sprawdzające działanie układów w różnych warunkach elektrycznych, mechanicznych i klimatycznych. We wszystkich tych badaniach uczestniczą technicy elektronicy. Zmiany gospodarcze spowodowały znaczne ograniczenie prac konstrukcyjnych w dziedzinie elektroniki powszechnego użytku. Większe możliwości są przy projektowaniu układów specjalistycznych produkowanych w małych seriach.

Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pracy związanych z serwisem urządzeń elektronicznych, na podstawie obserwacji i przeprowadzonych pomiarów określają rodzaj uszkodzenia sprzętu i lokalizują uszkodzony element lub podzespół. Następnie, po wymianie wadliwie pracującego elementu lub podzespołu, uruchamiają urządzenie i sprawdzają poprawność jego działania. Często konieczne jest wprowadzenie danych i programów do pamięci urządzenia, które zostały utracone w wyniku awarii. Technicy zatrudnieni w zakładach produkcyjnych nadzorują prawidłowość montażu podzespołów. Montaż wykonywany jest coraz częściej przez automaty montażowe. Pozwalają one na precyzyjne umieszczenie elementów na płytce drukowanej a następnie wykonanie połączeń lutowniczych. Pracownicy sprawdzają parametry danego podzespołu, przeprowadzają konieczne strojenia i kontrolę jakości gotowych urządzeń. Produkcja wielkoseryjna wykonywana jest w dużym stopniu automatycznie z wykorzystaniem technik komputerowych do kontroli procesu montażu, strojenia i kontroli jakości wyrobów.

ŚRODOWISKO PRACY

Miejsce pracy zależne jest od stanowiska pracy. Technicy zatrudnieni przy produkcji aparatury i urządzeń elektronicznych pracują w pomieszczeniach produkcyjnych lub biurach konstrukcyjnych. Warunki pracy są na ogół dobre. Kontakt z parami ołowiu podczas procesu lutowania ograniczony jest do minimum. Na stanowiskach wymagających lutowania ręcznego stosowane są wyciągi. Technicy zatrudnieni przy produkcji aparatury elektroniki medycznej i elektroniki jądrowej są odpowiednio szkoleni, aby zapobiec narażeniu ich na promieniowanie jonizujące. Technicy pracujący przy montażu i uruchamianiu instalacji automatyki przemysłowej pracują na terenie budowanych lub modernizowanych obiektów przemysłowych. Praca ta wymaga długich pobytów poza miejscem zamieszkania. Warunki pracy nie są zazwyczaj dobre, zastosowanie nowoczesnych materiałów instalacyjnych i narzędzi ułatwia pracę. Zastosowanie techniki mikroprocesorowej w instalowanych urządzeniach i w aparaturze kontrolno-pomiarowej umożliwia dostosowanie typowych układów do pracy w danych warunkach. Technicy zatrudnieni w serwisie pracują w warsztatach naprawczych oraz w miejscu zainstalowania urządzenia elektronicznego wymagającego naprawy. Powoduje to konieczność częstego przemieszczania się na małych odległościach. Środkiem transportowym najczęściej jest samochód, którym szybko można dotrzeć do klienta i przewieżć konieczną aparaturę kontrolno- pomiarową. Posiadanie prawa jazdy jest konieczne na tym stanowisku

Pracownicy zatrudnieni w zakładach produkcyjnych pracują w kilku osobowych zespołach. Kontakty dominujące to współpraca, wymiana doświadczeń i wzajemna nauka. Praca w zakładach produkcyjnych, mimo różnych specjalności ma podobny charakter. Technicy pracujący przy montażu i uruchomieniu instalacji automatyki przemysłowej mają szerokie kontakty z ludźmi - współpracownikami i osobami zatrudnionymi w zakładzie, w którym wykonywane są prace. Umiejętność nawiązywania szybkiego kontaktu z ludźmi pracującymi w danym obiekcie ułatwia poznanie specyfiki danego obiektu oraz wykonywanie pracy. Pracownicy serwisu mają częste kontakty z klientami polegające na wymianie informacji, udzielaniu rad i nauce prawidłowej obsługi skomplikowanych urządzeń elektronicznych. Powinni posiadać umiejętność prowadzenia negocjacji, ponieważ cena za usługi jest często ceną umowną.

Zatrudnieni w zakładach produkcyjnych pracują zazwyczaj na jedną zmianę. Praca odbywa się w stałym miejscu, w pomieszczeniach produkcyjnych. Technicy wykonujący prace montażowe układów automatyki przemysłowej pracują często, przez dłuższe okresy, poza miejscem zamieszkania. Praca odbywa się niekiedy na dwie zmiany. Technicy pracujący w serwisie muszą być przygotowani do częstych wyjazdów do klientów mieszkających w rejonie obsługiwanym przez daną firmę. Praca odbywa się głównie w godzinach popołudniowych, kiedy klienci są w domu. Jest to przeważnie praca samodzielna.

WYMAGANIA PSYCHOLOGICZNE

Zainteresowania techniczne bardzo ułatwiają pracę w zawodzie wymagającym ciągłego podnoszenia wiedzy fachowej. Od pracowników zatrudnionych w zakładach produkcyjnych oczekuje się dużej dokładności, dobrej pamięci, rozumowania logicznego. Możliwości kontaktu ze szkodliwymi czynnikami (promieniowanie jonizujące), prądem elektrycznym wymaga dużej dyscypliny pracy i samokontroli. Pracownicy mający częste kontakty z klientami powinni posiadać umiejętności postępowania z ludźmi.

WYMAGANIA FIZYCZNE I ZDROWOTNE

Praca technika elektronika pod względem wysiłku fizycznego zalicza się do pracy lekkiej. Wymagany jest dobry wzrok, prawidłowe rozróżnianie barw, widzenie stereoskopowe i dobry słuch. Pożądana jest duża zręczność palców i rąk. Możliwe jest zatrudnienie osób niepełnosprawnych, poruszających się na wózkach inwalidzkich na niektórych stanowiskach produkcyjnych. Stanowiska te muszą być odpowiednio wyposażone i przystosowane.

WARUNKI PODJĘCIA PRACY W ZAWODZIE

Konieczne jest ukończenie technikum elektronicznego. Na niektórych stanowiskach wymagających bardzo dużej wiedzy, np. przy sprzęcie informatycznym pracują również inżynierowie. Wykształcenie technika elektronika można uzyskać po ukończeniu jednego z wielu techników znajdujących się głównie w dużych aglomeracjach i miejscowościach, w których istnieje lub istniał przemysł elektroniczny.

MOŻLIWOŚĆ AWANSU W HIERARCHII ZAWODOWEJ

Możliwości awansu na stanowisku technika elektronika są ograniczone. Wynika to ze słabej kondycji przemysłu elektronicznego. Po ukończeniu studiów politechnicznych możliwy jest awans na stanowisko kierownicze, lecz liczba tych stanowisk jest ograniczona. Powolny rozwój zakładów elektronicznych w sektorze prywatnym zwiększa możliwości zatrudnienia, lecz wymagania są bardzo wysokie - znajomość obsługi komputerów i programowania, języki obce.

MOŻLIWOŚĆ PODJĘCIA PRACY PRZEZ DOROSŁYCH

Możliwość podjęcia pracy przez osoby dorosłe jest ograniczona. Nowo powstające zakłady montujące urządzenia elektroniczne przyjmują do pracy ludzi młodych, cenią wyżej zdolności do szybkiej nauki i posiadanie w miarę aktualnej wiedzy od rutyny nieprzydatnej przy stosowaniu nowoczesnych technologii. Możliwe jest zatrudnienie osób dorosłych, których wiedza i doświadczenie zawodowe jest poparte znajomością obsługi programów komputerowych wspomagających projektowanie, programowania układów mikroprocesorowych i znajomością języków obcych.

ZAWODY POKREWNE teletechnik informatyk elektrotechnik. monter układów elektronicznych inżynier elektronik

MURARZ

ZADANIA I CZYNNOŚCI ROBOCZE

Zakres czynności i zda wykonywanych przez murarza jest bardzo szeroki. Praca ta zaliczana jest do prac ciężkich pod względem fizycznym, gdyż większość czynności wykonywanych jest ręcznie. Do podstawowych czynności w tym zawodzie należy : umiejętnie biegłego odczytywania projektu architektonicznego, rysunków budowlanych, w celu ustalenia rozwiązań konstrukcyjnych materiałowych, miejsca położenia wykonywanej ściany, stropu. przygotowywanie i organizacja stanowiska pracy tj. przygotowanie miejsca na położenie materiałów budowlanych, ustawianie rusztowa i pomostów zamontowanie urządzeń do transportu materiału ( wciągarki ręczne lub elektryczne ), ustawienie oprzyrządowania do murowania ,czyli lekkiej konstrukcji drewnianej pomagającej wyznaczać poziom i pion wykonywanego fragmentu budowli, ustalenie zgodnie z projektem i przygotowanie właściwej zaprawy murarskiej, przez dobranie odpowiednich składników i wymieszanie ich co wiąże się z obsług mieszarek, betoniarek, układanie na zaprawie kamieni, cegieł , elementów prefabrykowanych i wiązanie je z sobą , według wskazań projektu technicznego od fundamentów, ścian pełnych, ścian z otworami okiennymi, drzwiowymi itp., kontrola stawiania muru przy pomocy pionu, poziomicy, wykonywanie zbroja - montowanie belek stalowych stropów, a także zbroja nadproży okiennych i drzwiowych, ustawianie i mocowanie o cie nic drzwiowych i okiennych, osadzanie parapetów okiennych, wykonywanie przewodów kominowych i wentylacyjnych, wykonywanie skomplikowanych sklepie łuków, kolumn, przygotowanie zaprawy tynkarskiej, usuwanie ubytków ścian, wykonanie podkładów pod tynki szlachetne, pokrywanie stropów i ścian zapraw tynkarską , zacieranie na ostro lub gładko tak, aby otrzyma równą pionową płaszczyznę tynku o jednakowej powierzchni , wykonywanie tynków suchych z gotowych płyt gipsowych, przygotowanie powierzchni ścian pod licowanie - nakładanie, wyrównywanie, mocowanie płyt ceramicznych, kamiennych, marmurowych.

Podstawowymi narzędziami używanymi przez murarzy s : kielnia - służy do nakładania i rozprowadzania zaprawy murarskiej, młotek murarski - służy do rozbijania cegły na mniejsze elementy, paca do zapraw - służy do wyrównywania i wygładzania narzuconej zaprawy, poziomica - do sprawdzania poziomu murów na małej i dużej odległości, miara metrowa - do mierzenia długo ci postawionego muru, pędzel - do zwilżania powierzchni ścian przed tynkowaniem, kalfas - pojemnik na zaprawy, taczki - do przewożenia zaprawy, betoniarka - do mieszania zaprawy. Do podnoszenia ładunku materiałów budowlanych z powierzchni poziomej i składowanie go na poziomie roboczym służący: zestaw lin i krążków, wyciągi budowlane, żurawie budowlane

ŚRODOWISKO PRACY

Murarz pracuje na placu budowy lub wewnętrzną obiektu, który buduje lub remontuje. Narażony jest cz sto na zmienne warunki atmosferyczne, Swoje stanowisko pracy ma położone na poziomie różnym od powierzchni otoczenia, musi więc uważać ,aby nie spaść z rusztowania. W swojej pracy styka są z ostrymi przedmiotami, materiałami ż^cymi, powodującymi choroby skóry i oczu, narażony jest na urazy od spadaj cych przedmiotów.

W zależności od wielkości budowy, praca jest wykonywana przez mniejsze lub większe zespoły, gdzie każdy murarz wykonuje z góry określone czynno ci. Mniejsze prace wykona tylko jeden murarz przy współudziale pomocnika, którego zadaniem jest wymieszanie w betoniarce zaprawy i dostarczenie jej wraz z cegłą na stanowisko pracy. Murarze współpracuj z większości specjalistów zatrudnionych na budowie Kontakty z innymi ludźmi są dość częste i polegaj przede wszystkim na wzajemnych konsultacjach.

Praca murarza wykonywana jest w ci gu dnia, w wyjątkowych sytuacjach praca ma charakter zmianowy. Najwięcej prac wykonywanych jest w sezonie letnim ( prace na placach budowy lub rozbiórki). Przeciętnie praca na danym stanowisku trwa 8 godzin. Murarz pracuje w zespole jego praca jest nadzorowana przez bezpośredniego przełożonego i koordynatora prac, majstra lub kierownika budowy. Praca w tym zawodzie wiąże się z częstymi, do odległymi dojazdami od miejsca zamieszkania, istnieje możliwość podjęcia pracy w innej miejscowo ci, a dobrze wykwalifikowani murarze mogą równie skorzystać z oferty pracy poza granicami kraju.

WYMAGANIA PSYCHOLOGICZNE

Decydując są na podjęcie pracy w zawodzie murarza powinno się przede wszystkim wziąć pod uwag swoje mozliwości, cechy osobowo ci, temperamentu, swoje zainteresowania i uzdolnienia. Praca w zawodzie murarza wymaga przede wszystkim cierpliwo ci, dokładno ci, wytrwało ci. Szereg czynności jest powtarzalnych, nie mniej jednak wymagana jest zdolno do koncentracji i podzielno ci uwagi. Przed podjęciem pracy należy zapoznać sie z rysunkiem technicznym, trzeba dokonać odpowiednich przeliczeń , pomiarów - niezbędne w tym przypadku s uzdolnienia rachunkowe ( umiejętność szybkiego i prawidłowego wykonywania działa arytmetycznych ). Większość prac jest wykonywana przy użyciu narzędzi, dlatego też zawód murarza wymaga zręcznych rąk - sprawnego i szybkiego wykonywania różnych czynności przy użyciu obu rąk. Praca murarza to najczęściej praca w brygadzie, zespołowa, niezbędna jest więc umiejętnie pracy w narzuconym tempie, umiejętność współpracy w grupie, nawiązywanie kontaktu z ludźmi . Praca na placu budowy wymaga wytrzymało ci na długotrwały wysiłek fizyczny, w większości jest to praca na , w niedogodnej pozycji, niezbędną jest więc brak l ku na wysokości oraz dobre widzenie stereoskopowe ( widzenie głębi i dobra ocena odległości ), co pozwala uniknąć wypadku przy pracy. Trzeba także mieć dobrze rozwiniętą wyobraźnię przestrzenną , dobrą koordynację ruchowo- wzrokową , spostrzegawczość , szybki refleks. Przydatne do pracy na tym stanowisku s zainteresowania techniczne, którym towarzyszy umiejętność posługiwania się różnego typu narzędziami, umiejętność czytania planów i rysunków, znajomo zasad działania urządzeń technicznych ( obsługa mieszarek, betoniarek, taśmociągu).

WYMAGANIA FIZYCZNE I ZDROWOTNE

Kandydaci do zawodu murarza muszą odznacza się odpowiednimi warunkami fizycznymi i zdrowotnymi . Trudne warunki pracy powodują, że jest to zawód dla silnych mężczyzn, odznaczaj cych się bardzo dobrym zdrowiem i dużą odpornością fizyczną. W zawodzie tym zatrudniani wyłącznie mężczyźni. Każdy kandydat do podjęcia tego zawodu jest poddawany specjalistycznym badaniom lekarskim, obowiązkowo więc przechodzi badania neurologiczne, okulistyczne, internistyczne, laryngologiczne . Na podstawie wyników bada lekarz przemysłowej służą by zdrowia wydaje świadectwo przydatności do zawodu murarza stwierdzając brak przeciwwskazań do pracy na wysokości, przy obsłudze urządzeń będących w ruchu.

Osoby pracujące w zawodzie raz na 2 lata poddawane s badaniom okresowym w celu uaktualnienia świadectwa przydatności do zawodu. Bezwzględne przeciwwskazania do podjęcia pracy w zawodzie murarza to : choroby centralnego układu nerwowego, zaburzenia równowagi, nagła utrata wiadomo ci, padaczka ( napady drgawkowe), subiektywne zawroty głowy i lęk przestrzeni, choroby wzroku - wady wymagające stałego noszenia szkieł korekcyjnych, brak widzenia głębi, uniemożliwiające ocenę odległości, choroby układu krążenia - wady serca, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, choroby układu oddechowego - przewlekłe choroby oskrzeli, płuc np. astma oskrzelowa, choroby ograniczające w znacznym stopniu sprawno narządów ruchu, reumatyzm, znaczne wady słuchu, choroby skóry - skłonności do alergii i uczuleń .

WARUNKI PODJĘCIA PRACY W ZAWODZIE

Pełne kwalifikacje do zawodu murarza zdobywa są w zasadniczej szkole budowlanej. Szkoły o takim profilu znajdują są praktycznie na terenie całego kraju. Warunkiem podjęcia nauki w zasadniczej szkole zawodowej jest ukończenie szkoła podstawowa. Kandydaci s przyjmowani na podstawie złożonych w szkole dokumentów- świadectwa ukończenia szkoły gimnazjalnej, podania oraz zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do wykonywania zawodu murarza. Szkoły zasadnicze przyjmuj uczniów, którzy nie ukończyli 18 roku życia. Zawodu murarza mogą uczy się wył cznie chłopcy. Nauka w tym zawodzie trwa trzy lata. W programie nauki przewidziane są przedmioty ogólne oraz przedmioty zawodowe do których między .innymi należą : technologia- obejmuje podstawowe wiadomo ci o materiałach budowlanych i metodach wykonywania prac murarskich i tynkarskich, zarys budownictwa ogólnego - wiedza z zakresu zasad konstrukcji i sposobów wznoszenia obiektów budowlanych, rysunek zawodowy - zasady i normy obowiązujące w rysunku technicznym, nabywanie wiedzy w odczytywaniu dokumentacji technicznej.

Praktyczna nauka zawodu odbywa się na terenie przedsiębiorstw budowlanych, prowadzona jest przez instruktora na prawdziwym placu budowy. Instruktor praktycznej nauki zawodu to pracownik przedsiębiorstwa, mistrz lub kierownik budowy posiadający uprawnienia pedagogiczne. Program realizowany podczas praktyk jest uzgodniony ze szkołą . Z dodatkowych kwalifikacji mile widziane jest posiadanie prawa jazdy, a także znajomo języka obcego, co w dużej mierze ułatwia podjęcia pracy poza granicami kraju.

MOŻLIWOŚCI AWANSU W HIERARCHII ZAWODOWEJ

Murarz, który chce podnieść kwalifikacje i zdobyć lepiej płatną prac może po 3 letnim stażu pracy przygotować się do egzaminu czeladniczego, a potem mistrzowskiego. świadectwo czeladnicze jest podstawowym dokumentem potwierdzającym posiadanie zasadniczych i niezbędnych kwalifikacji, które w zakładach rzemieślniczych i państwowych uprawniaj do zajmowania odpowiednich stanowisk. Celem egzaminu mistrzowskiego jest sprawdzenie umiejętności praktycznych i teoretycznych. Dyplom mistrzowski stanowi dokument potwierdzający wysokie kwalifikacje i daje uprawnienia do zajmowania samodzielnych i kierowniczych stanowisk, a po ukończeniu kursu pedagogicznego (wiedza z psychologii, pedagogiki i metodyki nauczania ) uprawnia do szkolenia uczniów w tym zawodzie)

Po kilku latach pracy jako mistrz może przystąpić do egzaminu na uprawienia budowlane- ma wtedy możliwość samodzielnego kierowania mniejszymi budowami. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych i ciągłość pracy wiąże się z awansem zawodowym i wzrostem wynagrodzenia. Wysoko wykwalifikowani murarze maj wiele interesujących ofert pracy . Kursy dotyczące podwyższania kwalifikacji organizowane przez Zakład Doskonalenia Zawodowego.

MOZLIWOŚCI PODJĘCIA PRACY PRZEZ DOROSŁYCH

Kwalifikacje niezbędne do wykonywania zawodu murarza mogą zdobyć również osoby w późniejszym wieku. Osoby dorosłe mogą zdobywa kwalifikacje zawodowe na kursach organizowanych między innymi przez Ochotnicze Hufce Pracy oraz Zakłady Doskonalenia Zawodowego. S to kursy przyuczające do wykonywania zawodu murarza dla osób, które ukończyły 18 lat, posiadają wykształcenie podstawowe oraz nie mają praktyki w zawodzie. Kurs trwa 180-250 godzin, obejmuje przedmioty teoretyczne i praktyczną nauk zawodu na placach budów oraz w pracowni ćwiczeniowej. Kurs kończy się praktycznym i teoretycznym egzaminem po zdaniu którego otrzymuje się zaświadczenie o ukończeniu kursu. Trzeba mieć jednak dobra kondycję psychofizyczną, być wytrzymałym na znaczny wysiłek fizyczny, spełnia wymagany przepisami bhp stan zdrowia. Jest to zadanie niełatwe dla osób, które próbuj zdobyć ten zawód w wieku 40-45 lat. Powy ej tej granicy wiekowej praca w zawodzie murarza jest uwarunkowana przede wszystkim stanem zdrowia.

ZAWODY POKREWNE tynkarz posadzkarz glazurnik kamieniarz technik budownictwa

kliknij NA POCZĄTEK STRONY)

12:00:00