Menu

Wzór IPET-u
 

Wielospesjalistyczna Ocena Funkcjonowania ucznia

Integracja w szkole

Diagnoza funkcjonalna

TERAPIA PEDAGOGICZNA

Mgr .Dorota Rudzińska-Friedel
Zajecia powinny dzielić się na dwie cześci wykonywane po kolei wg. Schematu
*Część pierwsza ruchowa przygotowawcza, uaktywniająca system nerwowy do pracy, przyjmowania i przetwarzania informacji . *Część druga poznawcza ,obejmująca ćwiczenia stymulacyjno poznawcze opracowane dla wszystkich systemów zmysłowych:wzrokowe, słuchowe, pamięciowe-dotyk, prioprocepcja (układ przedsionkowy)stymulowane są podczas części pierwszej. Ćwiczenia powinny być dobierane wg.schematu, ale odpowiednio do wieku rozwojowego dziecka, oraz powinno wykorzystywać Jego zainteresowania. Cwiczenia powinny być również odpowiednio dostosowane technicznie do potrzeb i problemów indywidualnego dziecka.
1.Orientacja ciała I. Prawą ręką dziecka dotykamy ciala wg.schematu ciała czyli od góry do dołu i od ogółu do szczegółu
II. Lewą ręką dziecka dotykamy ciała wg schematu ciała jw.
III. Wyciagamy prawa reke dziecka do przodu ciala i mowimy”przod”,tak samo okreslamy kierunki:tyl,prawo lewo,bok prawy,lewy bok,gora,dol,prawo do gory,prawo na dol,lewo do gory,lewo na dol,itd...
IV. Wibrowanie ciala wg.schematu ciala-uwrazliwianie na bodzce dotykowe,uaktywnianie przewodzenia impulsu nerwowego z ciala do centralnego ukladu nerwowego i odwrotnie
V. Glaskanie ciala wg schematu
VI. Oklepywanie ciala wg.schematu ciala.
VII. Oszczypywanie ciala wg.schematu ciala.
VIII. Szczotkowanie ciala wg.schematu ciala.
IX. Pedzlowanie ciala wg.schematu ciala.
2.Orientacja przestrzeni
Kierunki od dziecka(dziecko jako centrum)prawo-lewo,przód-tył,góra dół,
Kierunki w stosunku do innych obiektów np.po prawej stronie mamusi......
Potrafi kierowany instrukcją terapeuty dojść do celu np.idziesz 3 kroki do przodu.skręcasz w lewo 5 kroków prosto........
Potrafi kierować osobą tak aby ta wg instrukcji dziecka doszła do celu
3.ćwiczenia naprzemienne
W leżeniu-prawa ręka do tyłu i powrót,lewa ręka do tyłu i powrót 100xv
W leżeniu-prawa stopa tupie w ziemię i odwrotnie 100x
W leżeniu –prawa ręka w ziemię z prawej strony i w lewe ramię i odwrotnie 100x
Dziecko lezy na podlodze,prawa reka uderza w podloge i zaraz potem w lewe np.biodro i odwrotnie 100x
Lewa reka uderza w podloge po lewej stronie i w prawe udo i odwrotnie 100x
Ugniatamy jednoczesnie prawa reke i lewa noge,i zmiana-pozycja lezaca lub siedzaca
W pozycji lezacej prowadzimy ruch naprzemienny prawa ręka do lewego kolana i odwrotnie 100x
W pozycji czworaków prawa ręka do przodu lewa noga do tyłu i odwrotnie 100x Prawa ręka do prawego boku,lewa noga do lewego boku(wysoko) 100x Prawa ręka do lewego kolana w środku i odwrotnie 100x
W pozycji stojącej prawa ręka do lewego kolana i odwrotnie 100x
W pozycji stojącej prawy łokieć do lewego kolana i odwrotnie 100x
Prawa ręka do lewego ramienia lewa stopa do prawego kolana i odwrotnie100x Pr.ręka do pr.boku lewa noga do lewego boku i odwrotnie 100x Pr.ręka do przodu lewa noga do tyłu i odwrotnie 100x Prawa ręka do lewego kolana lewa ręka do prawego ramienia i odwrotnie 100x
Cwiczenie dobieramy do dziecka aby było wykonane prawidlowo,można opracowac wlasne cwiczenia naprzemienne dostosowane do potrzeb i problemow dziecka
4.Ćwiczenia rąk na blacie Stymulacja dłoni(szczotkowanie,pędzlowanie,kuweta z kaszą,grochem,materiały o różnorodnej fakturze,ćwiczenia z wodą:ciepłą zimną w misce bierzącą Kranu)
Dziecko uderza dlonia na blacie po pr.stronie i zaraz potem po lewej,lewa reka odwrotnie
Dziecko uderza lewą ręką w blat i prawe ramie i odwrotnie 100x
Dziecko krzyżuje ręce100x
Ćwiczenia rąk z uchem(pr.ręka na nosie ,lewa ręka na pr.uchu-zmieniamy ręce na uchu pr.) (ćwiczenia z lewym uchem)
(ćwiczenia z uszami na przemian)
Prawa ręka do lewego ucha nad głową(plecy proste głowa w lini środkowej ciała)lewa ręka na pępku-i odwrotnie 100x
Dlon ugniata pilke jezowa
Dlon na pilce-ruch do przodu do tylu w lewo w prawo w kolo
Szczotkowanie dloni
Ugniatanie roznorodnych materialow o zroznicowanej fakturze
Malowanie palcami
Opracowanie wlasnych cwiczen dostosowanych do potrzeb i problemow dziecka
5.Ćwiczenia oczu
Dziecko siedzi wyprostowane w krześle warsztacie swojej pracy,przytrzymujemy dziecko za brodę tak aby głowa się nie ruszała,samymi oczami dziecko wodzi za przedmiotem w niewielkim zakresie takim w którym widzi przesuwający się przedmiot
1.dziecko wodzi od lewej strony do prawej-to jest pełen ruch-na wysokości nosa w odległości ugiętego łokcia dziecka .ćwiczenie wykonujemy 5 razy po 20 ruchów,po miesiącu ćwiczeń zwiększamy 5 razy po 50 ruchów.
2.dziecko wodzi od góry do dołu 5 razy po 20 ruchów w linii środkowej ciała
3.dziecko wodzi za znakiem ósemki 20-50razy
I punkty 1,2,3,za terapeutą
II punkty 1,2,3,za tapeutą ale swoją rękę trzyma(prawą rękę ,lewą rękę,obie ręce)
III punkty 1,2,3, realizuje na ścianie z pomoocą latarki
IV punkty 1,2,3, realizuje samo w przestrzeni
Mruganie naprzemienne! 6.Ćwiczenia słuchowe
-Wysłuchiwanie dźwięków konkretnych tzn.zwierząt,maszyn odgłosów sprzętów domowych,instrumentów,pojazdów,odgłosy z łazienki,z koncertu,z parku,odgłosy żywiołów itd.
-Poznawanie jw.
-etykiety jw.
-dopasowywanie dźwięków do konkretów(z obrazkiem) -ćwiczenia alfabetu Morse A czyli dźwięk dopasowuje dziecko do jego graficznego obrazu,i odwrotnie graficzny obraz dźwięku
dziecko dopasowuje do dźwięku z serii słyszanych dźwięków
-rytmy,wystukiwanie wg.wzoru graficznego,określanie wzoru do dźwięku
!!!.PRZY WSZYSTKICH CWICZENIACH,BARDZO WYRAZNY KOMUNIKAT SLOWNY I SLOWNE PROWADZENIE CWICZENIA
!!!.Podczas trwania zajec korygujemy postawe dziecka mówiąc w pierwszej osobie (mówimy w imieniu dziecka i zachęcamy by powtarzało tak samo za nami ) dla dzieci niepełnosprawnych ruchowo:
-moja głowa jest w środku w środku w środku
-moje plecy są proste proste proste
-moje ręce są lużne lużne lużne
-moja buzia jest sucha sucha sucha
-mój język połyka połyka połyka ślinę
-moje nogi są szeroko szeroko szeroko
-moje stopy stoją płasko płasko płasko -itd...
WAZNE:ręce dziecka zawsze są razem(chyba że ćwiczą)jeśli są wolne trzymają ringo lub tyczkę,jeśli prawa ręka pracuje to lewa trzyma w tym czasie piłkę,gąbkę woreczek z grochem lub inną rzecz która „wypełnia”całą dłoń - i odwrotnie
Podczas ćwiczeń włączamy muzykę dynamizująca ćwiczenia ale nie absorbująca
7.Emocje i uczucia
Na kazdych zajeciach przeprowadzamy nauke nazywania uczuc, aby dziecko poznało maksymalnie dużo uczuć, i mogło z nich korzystać określając swój stan emocjonalny każdego dnia i miało możliwość odreagowania negatywnych odczuć, i podzielenia się swoja radością.
Przykłady ćwiczeń do realizacji na każdym materiale słownym w zależności od wieku i zainteresowań dziecka
8. Cwiczenia sluchowe:
wyklaskiwanie rytmow
obraz graficzny dzwieku
dopasowanie dzwieku do jego obrazu graficznego
wyrazy które się rymuja
wyrazy w wyrazach poprzestawiane sylaby
roznicowanie dzwiekow
wysluchiwanie glosek w naglosie i w wyglosie
dopasowywanie dzwieku do przedmiotu,zwierzecia itd...
9.Cwiczenia wzrokowe:
Narysuj tak sammo
Wyszukiwanie takich samych elementow-konkrety,figury geometryczne,elementy abstrakcyjne,litery wyrazy
Dyktanda graficzne(rysunki,odnajdowanie słów,określanie współrzędnych słów)
Uzupelnianka-kazdej cyfrze odpowiada jeden znaczek(koncentracja uwagi)-szyfry
10. Ćwiczenia językowe
Wyrazy rymujace się
Wyrazy w wyrazach
Wyrazy o tym samym znaczeniu
Magiczne sylaby
Magiczne litery
Wykreslanki
Łańcuchy skojarzeniowe
Przyczyna-Skutek
Prawda-Fałsz
Wykreślanki
Co by było gdyby...
Wszystkie ćwiczenia i zadania realizujemy wg.kart pracy indywidualnej.Karty są dostosowane swoją formą do potrzeb i problemów dziecka

Jak w praktyce dostosować wymagania edukacyjne?

Dostosowanie wymagań edukacyjnych do potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych uczniów z dysleksją
oraz o inteligencji niższej niż przeciętna w zakresie róż-nych przedmiotów nauczania.
Materiały dla nauczycieli przygotowane w oparciu o publikacje prof. Marty Bogdanowicz Opracowały: Maria Krauze i Anna Kulpa-Fryt
Dzieci z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi jest coraz więcej. W zależności od rodzaju dysfunkcji dostosowanie wymagań edukacyjnych będzie dotyczyło albo formy sprawdzania wiedzy, albo formy, i treści.
Uczeń z dysleksją
• Dyskalkulia, czyli trudności w liczeniu
Oceniamy przede wszystkim tok rozumowania, a nie techniczną stronę liczenia. Uczeń ma, bowiem skłonność do przestawiania kolejności cyfr w liczbie i przez to jej zapis jest błędny. Zły wynik końco-wy wcale nie świadczy o tym, że dziecko nie rozumie zagadnienia. Dostosowanie wymagań będzie, więc dotyczyło tylko formy sprawdzenia wiedzy poprzez koncentrację na prześledzeniu toku rozumo-wania w danym zadaniu i jeśli jest on poprawny -wystawienie uczniowi oceny pozytywnej.
• Dysgrafia, czyli brzydkie, nieczytelne pismo
Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, a nie treści. Wymagania mery-toryczne, co do oceny pracy pisemnej powinny być ogólne, takie same, jak dla innych uczniów, nato-miast sprawdzenie pracy może być niekonwencjonalne. Np., jeśli nauczyciel nie może przeczytać pracy ucznia, może go poprosić, aby uczynił to sam lub przepytać ustnie z tego zakresu materiału. Może też skłaniać ucznia do pisania drukowanymi literami lub na komputerze.
• Dysortografia, czyli trudności z poprawną pisownią pod względem ortograficznym, fonetycznym, interpunkcyjnym itd.
Dostosowanie wymagań znowu dotyczy głównie formy sprawdzania i oceniania wiedzy z tego za-kresu. Zamiast klasycznych dyktand można robić sprawdziany polegające na uzasadnianiu pisowni wyrazów, odwołując się do znajomości zasad ortograficznych oceniać odrębnie merytoryczną stronę pracy i odrębnie poprawność pisowni, nie wpisując tej drugiej oceny do dziennika. W żadnym wypad-ku dysortografia nie uprawnia do zwolnienia ucznia z nauki ortografii i gramatyki.
• Dysleksja, czyli trudności w czytaniu przekładające się często również na problemy ze zrozumieniem treści
Dostosowanie wymagań w zakresie formy może nastąpić w klasach, gdzie programowo jest sprawdza-nie opanowania tej umiejętności. Widząc trudności dziecka nauczyciel może odpytać go z czytanki na osobności, a nie przy całej klasie, nie ponaglać, nie krytykować, nie zawstydzać, nie mobilizować stwierdzeniami ”jak się postarasz to będzie lepiej", nie zadawać do domu obszernych czytanek do opanowania.
W klasach starszych problem jest bardziej złożony, gdyż opanowanie wiedzy opiera się na założeniu, że uczeń umie już sprawnie czytać i ta umiejętność rzeczywiście jest niezbędna. Uczeń ma, za-tem niewielkie pole manewru. W zasadzie jedyne, co może zrobić, to więcej czasu poświęcać na naukę, korzystać z lektur wypożyczanych z biblioteki dla niewidomych (nagrane na dyskietki czy taśmy ma-gnetofonowe) lub sfilmowanych lektur, czy materiałów.
Nauczyciel w zasadzie nie ma wyboru, dysleksja nie daje możliwości obniżenia wymagań jakościowych. Są to, bowiem uczniowie, z co najmniej przeciętną sprawnością intelektualną, którzy zechcą w przyszłości zdawać maturę, a ta, aby zachować swoją rangę, musi mieć odpowiedni, co najmniej przeciętny, poziom wymagań.
Polem do pracy dla nauczyciela będzie dbałość o rozwój sfery emocjonalnej takiego ucznia. Dydaktyka jest, bowiem bardzo ważna, ale jeszcze ważniejsze jest przygotowanie dziecka do radzenia sobie w życiu, a do tego dziecko potrzebuje wrażliwości, fantazji, ufności we własne siły i zdolności, niezależnie od tego, kim będzie.
Ogólne zasady postępowania z uczniem z dysleksją rozwojową.
1. Unikać głośnego odpytywania z czytania przy całej klasie; wskazówka ta dotyczy przede wszyst-kim dzieci młodszych. Jeśli nauczycielowi dla oceny umiejętności ucznia niezbędne jest głośne czytanie, należy przeprowadzić je na przerwie, po zakończeniu lekcji.
2. Ograniczać czytanie obszernych lektur do rozdziałów istotnych ze względu na omawianą tematykę, akceptować korzystanie z nagrań fonicznych, w wyjątkowych przypadkach z ekranizacji, jako uzupeł-nienia samodzielnie przeczytanych rozdziałów.
3. Kontrolować stopień zrozumienia samodzielnie przeczytanych przez ucznia poleceń, szczególnie podczas sprawdzianów (wolne tempo czytania, słabe rozumienie jednorazowo przeczytanego tekstu może uniemożliwić wykazanie się wiedzą z danego materiału).
4. Ze względu na wolne tempo czytania lub/i pisania zmniejszyć ilość zadań (poleceń) do wykonania w przewidzianym dla całej klasy czasie lub wydłużyć czas pracy dziecka. Formy te należy stosować zamiennie – uczeń pozostawiony w klasie dłużej niż rówieśnicy, narażony na komentarze z ich strony sam zacznie rezygnować z dodatkowego czasu.
5. Ograniczać teksty do czytania i pisania na lekcji do niezbędnych notatek, których nie ma w pod-ręczniku; jeśli to możliwe dać dziecku gotową notatkę do wklejenia. Zalecenie to jest szczególnie istotne w przypadku dzieci małych lub starszych, u których stwierdzono dysgrafię.
6. Pisemne sprawdziany powinny ograniczać się do sprawdzanych wiadomości, wskazane jest, zatem stosowanie testów wyboru, zdań niedokończonych, tekstów z lukami – pozwoli to uczniowi skoncentrować się na kontrolowanej tematyce, a nie na poprawności pisania.
7. Wskazane jest preferowanie wypowiedzi ustnych. Sprawdzanie wiadomości powinno odbywać się często i dotyczyć krótszych partii materiału. Pytania kierowane do ucznia powinny być precyzyjne.
8. W przedmiotach ścisłych podczas wykonywania ścisłych operacji wymagających wielokrotnych przekształceń, należy umożliwić dziecku ustne skomentowanie wykonywanych działań. W ocenie pracy ucznia wskazanie jest uwzględnienie poprawności toku rozumowania, a nie tylko prawidłowości wyniku końcowego. W przypadku prac pisemnych z przedmiotów ścisłych i im pokrewnych, nauczyciel powinien zwrócić uwagę na graficzne rozplanowanie sprawdzianów – pod treścią zadania powinno być wolne miejsce na rozwiązanie. Pozwoli to uniknąć niepotrzebnych pomyłek przy przepisywaniu zadań na inną stronę np. gubienia, mylenia znaków, cyfr, symboli, tak charakterystycznych dla dzieci z dysleksją. Materiał programowy wymagający znajomości wielu wzorów, symboli, przekształceń można podzielić na mniejsze partie. Tam, gdzie jest taka możliwość, pozwolić na korzystanie z gotowych wzorów, tablic itp.
9. Unikać wyrywania do odpowiedzi. Jeśli to możliwe uprzedzić ucznia (na przerwie lub na początku lekcji), że będzie dzisiaj pytany. W ten sposób umożliwiamy dziecku przypomnienie wiadomości, skoncentrowaniu się, a także opanowanie zapięcia emocjonalnego często blokującego wypowiedź.
10. Dobrze jest posadzić dziecko blisko nauczyciela, dzięki temu zwiększy się jego koncentracja uwa-gi, ograniczeniu ulegnie ilość bodźców rozpraszających, wzrośnie bezpośrednia kontrola nauczyciela, bliskość tablicy pozwoli zmniejszyć ilość błędów przy przepisywaniu.
11. Złagodzić kryteria wymagań z języków obcych. Uczeń mający problemy z opanowaniem ojczyste-go języka prawie zawsze ma trudności z mówieniem, rozumieniem, czytaniem i pisaniem w języku obcym.
12. Podczas oceny prac pisemnych nie uwzględniać poprawności ortograficznej lub oceniać ją opisowo. Należałoby pozwolić uczniom na korzystanie ze słowników ortograficznych podczas pisania wypraco-wań, prac klasowych. Postępy w zakresie ortografii sprawdzać za pomocą dyktand z komentarzem, okienkiem ortograficznym, pisania z pamięci. Zakres sprawdzianu powinien obejmować jeden rodzaj trudność ortograficznych - umożliwi to skoncentrowanie się na zagadnieniu, tym samym zmniejszając ilość błędów i dając poczucie sukcesu.
13. W przypadku ucznia z dysgrafią wskazane jest akceptowanie pisma drukowanego, pisma na ma-szynie, komputerze, zwłaszcza prac obszernych (wypracowań, referatów). Nie należy również oceniać estetyki pisma, np. w zeszytach. Jeśli pismo dziecka jest trudne do odczytania, można zamienić pracę pisemną na wypowiedź ustną.
14. Nauczyciel powinien znać dobrze specyfikę problemu dysleksji, dysortografii i dysgrafii, ponieważ umożliwi mu to rozumienie problemów dziecka i sprzeczności, np. między dobrą znajomością faktów historycznych a trudnościami z ich chronologicznym uporządkowaniem, wiedzą z zakresu geografii a niemożnością zorientowania się na mapie, wielokrotnego przepisywania tego samego tekstu w ramach poprawy pracy klasowej a popełniania podczas przepisywania coraz to nowych błędów, czytania wielu książek a popełniania błędów ortograficznych w często powtarzających się wyrazach, ładnego przepisywania kilkunastu linijek a bazgrania w dalszej części kartki zeszytu, dobrego słuchu muzycznego a niemożnością nauczenia się czytania nut, itp.
(Nektóre z podanych wyżej zasady mogą być stosowane w przypadku uczniów o obniżonych możliwościach intelektualnych). Uczeń ze sprawnością intelektualną niższą od przeciętnej
W przypadku tych dzieci konieczne jest dostosowanie zarówno w zakresie formy, jak i treści wymagań. A więc przede wszystkim w tej grupie możemy mówić o obniżeniu wymagań. Pamiętać jednak należy, że obniżenie kryteriów jakościowych nie może zejść poniżej podstawy programowej.
Dzieci z inteligencją ogólną niższą od przeciętnej, czyli tzw. mało zdolne nie zawsze mają zaburzone te same funkcje psychiczne. Tak, więc w tej grupie są dzieci z różnymi zaburzeniami, niekiedy mieszanymi. Generalnie jednak charakterystyczne dla nich są:
 zaburzenia myślenia słowno - pojęciowego, a więc tego, na którym przede wszystkim bazuje nauka szkolna
 mała samodzielność w myśleniu
 wolniejsze tempo pracy i uczenia się
 trudności w koncentracji uwagi przez dłuższy czas
Ze względu na powyższe cechy konieczne jest wobec tych dzieci zastosowanie metod ułatwia-jących im opanowanie materiału. Dzieci te, bowiem nie kwalifikują się do szkoły specjalnej dla upośledzonych umysłowo, a program szkoły ogólno dostępnej jest dla nich trudny, a przede wszystkim zbyt szybko realizowany.
Zmiany jakościowe w zakresie wymagań programowych powinny być takie, aby w przyszłości pozwalały tym dzieciom na opanowanie wymagań zasadniczej szkoły zawodowej ogólnodostępnej. Dla tych dzieci tragedią jest, że reforma szkolnictwa poszła w kierunku zawężania oferty szkolnictwa zawodowego, a upowszechniania wykształcenia średniego, czyli ukończenia szkoły z maturą. One przez ten szczebel obiektywnie nie są w stanie przebrnąć.
Nauczyciele nie mogą od poradni oczekiwać, że w opiniach będzie określone, do jakiego po-ziomu należy obniżyć wymagania w stosunku do tych dzieci. To nauczyciele są specjalistami w zakre-sie nauczania poszczególnych przedmiotów. Kryteria doboru treści powinny być 2, o których mówiłam wcześniej - nie można zejść poniżej podstawy programowej, a zakres wiedzy i umiejętności powinien dać szansę na sprostanie wymaganiom ogólnodostępnej szkoły zawodowej.
Wymagania, co do formy mogą obejmować między innymi:
 omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności
 pozostawiania więcej czasu na jego utrwalenie
 podawanie poleceń w prostszej formie
 unikanie trudnych, czy bardzo abstrakcyjnych pojęć
 częste odwoływanie się do konkretu, przykładu
 unikanie pytań problemowych, przekrojowych  wolniejsze tempo pracy
 szerokie stosowanie zasady poglądowości
 odrębne instruowanie dzieci
 zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie wykonać samodzielnie.
Jak oceniać dzieci z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi, w tym ze spe-cyficznymi trudnościami w uczeniu się?
Bardzo ważne jest przestrzeganie etycznych zasad oceniania, z których pierwszo¬rzędnymi są: jednakowa życzliwość wobec wszystkich uczniów oraz ocenianie sukcesów, a nie porażek ucznia.
Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia powinno pomóc mu poznać siebie, określić swoje ideały, podjąć adekwatne działania dla własnego rozwoju.
Jeśli dostosujemy wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb ucznia, pod względem formy (tam, gdzie to wystarcza) lub formy i treści (tam, gdzie jest to konieczne) uwzględniając także wkład pracy dziecka to zawsze ocenimy ucznia pozytywnie.
W stosunku do dzieci o obniżonych możliwościach intelektualnych, zalecenie o dostosowaniu wymagań daje nauczycielowi jeszcze jedną możliwość. Jeśli na koniec semestru grozi uczniowi ocena niedostateczna, a inne względy przemawiają za promowaniem, zalecenie o obniżeniu wymagań poszwala na postawienie oceny dopuszczającej. Zalecenia tego jednak nie należy traktować, jako równorzędnego z nakazem promowania. O tym decyduje, bowiem rada pedagogiczna, po uwzględnieniu różnych kryteriów składających się na tą decyzję.